" عقيده شعبی و جماعتی از اهل علم اين است كه رسول اكرم از دنيا
نرفت مگر اينكه هم خواند و هم نوشت " ( 1 ) .
سيد مرتضی خود به حديث معروف دوات و قلم ( يا دوات و شانه ) استناد
می‏كند ، می‏گويد :
" در اخبار معتبر و در تواريخ وارد شده كه آن حضرت در حين وفات‏
فرمود دوات و شانه بياوريد تا برای شما دستوری بنويسم كه بعد از من‏
گمراه نشويد " ( 2 ) .
استناد به حديث دوات و قلم استناد صحيحی نيست . اين حديث صراحت‏
ندارد كه رسول خدا می‏خواسته است با دست خود بنويسد . اگر فرض كنيم‏
می‏خواسته است در حضور جمع فرمان بدهد بنويسند و آنها را شاهد بگيرد و به‏
عنوان شهادت از آنها امضاء بگيرد باز تعبير اينكه " می‏خواهم برای شما
چيزی بنويسم كه گمراه نشويد " صحيح است . به اصطلاح ادبی ، اين گونه‏
تعبيرات " اسناد مجازی " است . اسناد مجازی از وجوه فصاحت است و در
زبان عربی و غير عربی شايع است .

پاورقی :
. 1 بحار ( چاپ جديد ) ج / 16 ص . 135 ايضا مجمع البيان ذيل آيه 48
از سوره عنكبوت .
. 2 بحار ( چاپ جديد ) ج / 16 ص . 135