امتياز بشر
اعمال و افعال بشر از آن سلسله حوادث است كه سرنوشت حتمی و تخلف ناپذير ندارد ، زيرا بستگی دارد به هزاران علل و اسباب و از آن جمله انواع ارادهها و انتخابها و اختيارها كه از خود بشر ظهور میكند . تمام امكاناتی كه در مورد جمادات و نباتات و افعال غريزی حيوان وجود دارد و تمام " اگر " هايی كه در وقوع آنها هست ، در افعال و اعمال بشر هست . در رشد يك درخت و يا انجام عمل غريزی يك حيوان ، هزاران " اگر " كه همان شرايط طبيعی هستند میتوانند وجود داشته باشند . همه آن " اگر " ها در افعال و اعمال انسان هست بعلاوه اينكه در انسان عقل و شعور و اراده اخلاقی و قوه انتخاب و ترجيح آفريده شده است . انسان قادر است عملی را كه صد درصد با غريزه طبيعی و حيوانی او موافق است و هيچ رادع و مانع خارجی وجود ندارد ، به حكم تشخيص و مصلحت انديشی ترك كند ، و قادر است كاری را كه صد در صد مخالف طبيعت اوست و هيچ گونه عامل اجبار كننده خارجی هم وجود ندارد ، به حكم مصلحت انديشی و نيروی خرد ، آن را انجام دهد . انسان مانند حيوان تحت تأثير محركات نفسانی و رغبتهای درونی واقع میشود ، اما در مقابل آنها دست بسته و مسخر نيست ، از يك نوع حريتی برخوردار است . يعنی اگر همه عواملی كه برای يك حيوان در انجام عمل غريزی فراهم است و الزاما او را وادار به عمل و حركت میكند برای انسان فراهم باشد ، تازه راه فعل و ترك