توهم محال
اگر مقصود از تغيير و تبديل سرنوشت و غير حتمی بودن آن از جنبه الهی اين باشد كه علم و اراده الهی چيزی را ايجاب كند و آنگاه عاملی مستقل كه آن عامل از قضا و قدر سرچشمه نگرفته است ، در مقابل آن پيدا شود و آن را بر خلاف آنچه مشيت و اراده و علم حق اقتضا كرده ايجاد كند و يا آنكه آن عامل مستقل خارجی ، علم و مشيت حق را عوض كند ، البته چنين چيزی محال است ، و همچنين از جنبه عليت عمومی ، اگر مقصود اين باشد كه عليت عمومی چيزی را ايجاب كند و عاملی در مقابل عليت عمومی پيدا شود و آن را بیاثر كند ، البته محال است ، زيرا تمام عوامل هستی از علم و اراده حق سرچشمه میگيرد و هر عاملی كه در جهان خودنمايی میكند ، تجلی علم و اراده حق و مظهر خواست خداوند و آلت اجرای قضا و قدر اوست ، و نيز هر عاملی را كه در نظر بگيريم ،