در تغيير سرنوشت ذكر كرديم از حدود عوامل مادی و تأثيرات آنها تجاوز
نمی‏كرد ، يعنی دنيای حوادث را فقط از جنبه ابعاد مادی و روابط حسی و
جسمانی در نظر گرفتيم و عواملی كه در علل و معلولات شركت داديم تنها
عوامل مادی و حسی بود . بديهی است از نظر جهان‏بينی مادی تنها بايد به‏
همين عوامل و روابط علی و معلولی ميان آنها اكتفا كرد . اما از نظر جهان‏
بينی الهی كه واقعيت را در چهارچوب ماده و جسم و كيفيات و انفعالات‏
جسمانی محدود و محصور نمی‏داند ، دنيای حوادث دارای تار و پودهايی بيشتر
و پيچيده‏تر است و عواملی كه در پديد آمدن حوادث شركت دارند بسی‏
افزون‏تر می‏باشند .
از نظر مادی عوامل مؤثر در اجل و روزی و سلامت و سعادت و خوشبختی‏
منحصرا مادی است . تنها عوامل مادی است كه اجل را نزديك يا دور می‏كند
، روزی را توسعه می‏دهد يا تنگ می‏كند ، به تن سلامت می‏دهد يا می‏گيرد ،
خوشبختی و سعادت را تأمين يا نابود می‏كند . اما از نظر جهان بينی الهی ،
علل و عوامل ديگری كه عوامل روحی و معنوی ناميده می‏شوند نيز همدوش عوامل‏
مادی در كار اجل و روزی و سلامت و سعادت و امثال اين امور مؤثرند .
از نظر جهان‏بينی الهی ، جهان يك واحد زنده و باشعور است ، اعمال و
افعال بشر حساب و عكس العمل دارد ، خوب و بد در مقياس جهان بی‏تفاوت‏
نيست ، اعمال خوب و بد بشر مواجه می‏شود با عكس العملهايی از جهان كه‏
احيانا در دوره حيات و زندگی خود فرد به او می‏رسد .
ايذاء جاندار ، اعم از حيوان و انسان ، خصوصا ايذاء به صاحبان حقوق ،
از قبيل پدر و مادر و معلم ، آثار سوئی در همين