قدرت می‏دهی و از آن كس كه بخواهی باز می‏ستانی ، هر كه را خواهی عزت‏
دهی و هر كه را خواهی ذليل می‏سازی ، نيكی در دست توست ، و تو بر همه‏
چيز توانايی .
اما آياتی كه دلالت می‏كند بر اينكه انسان در عمل خود مختار و در
سرنوشت خود مؤثر است و می‏تواند آن را تغيير دهد :
« ان الله لا يغير ما بقوم حتی يغيروا ما بانفسهم »( 1 ) .
خدا وضع هيچ مردمی را عوض نمی‏كند مگر آنكه خود آنها وضع نفسانی خود را
تغيير دهند .
« و ضرب الله مثلا قرية كانت آمنة مطمئنة يأتيها رزقها رغدا من كل‏
مكان فكفرت بأنعم الله فاذاقها الله لباس الجوع والخوف »( 2 ) .
خدا مثل زده شهری را كه امن و آرام بود و ارزاق از همه جا فراوان به‏
سوی آن حمل می‏شد ، ولی نعمتهای خدا را ناسپاسی كرد و از آن پس خدا
گرسنگی و ناامنی را از همه طرف به آن چشانيد .
« و ما كان الله ليظلمهم و لكن كانوا انفسهم يظلمون » ( 3 ) .
خدا چنان نيست كه به آنها ستم كند ، ولی آنان چنان بودند كه به خويشتن‏
ستم می‏كردند .

پاورقی :
. 1 رعد / . 11
. 2 نحل / . 114
. 3 عنكبوت / . 40