پاورقی : . 1 سفينة البحار ، ماده دعا . . 2 بقره / . 186
زندگی دنيايی بار میآورد ، در طبيعت مكافات هست . اين آثار و نتايج ،
خود قسمتی از مظاهر قضا و قدر است . بديهی است كه اين گونه قضايا و
ارتباطات ميان حوادث و پديدهها با جهان بينی الهی كه جهان را يك
دستگاه واحد زنده صاحب اراده و شعور میداند ، قابل توجيه است و بخشی از
روابط علی و معلولی را تشكيل میدهد و اما با طرز تفكر مادی و جهان بينی
ماترياليستی قابل توجيه نيست .
از نظر جهان بينی الهی ، جهان هم شنواست و هم بينا ، ندا و فرياد
جاندارها را میشنود و به آنها پاسخ میدهد . به همين جهت دعا يكی از علل
اين جهان است كه در سرنوشت انسان مؤثر است ، جلوی جريانهايی را میگيرد
و يا جريانهايی به وجود میآورد . به عبارت ديگر ، دعا يكی از مظاهر قضا
و قدر است كه در سرنوشت حادثهای میتواند مؤثر باشد يا جلوی قضا و قدری
را بگيرد .
« الدعاء يرد القضاء [ بعد ما ابرم ] ابراما » ( 1 ) .
دعا قضا را برمیگرداند هر چند آن قضا محكم شده باشد .
« و اذا سألك عبادی عنی فانی قريب اجيب دعوش الداع اذا دعان »( 2 )
.
هر گاه بندگانم مرا از تو بخواهند ، من نزديكم ، خواسته آن كه مرا
بخواند اجابت میكنم .
پاورقی : . 1 سفينة البحار ، ماده دعا . . 2 بقره / . 186 |