شعاع آگاهی و سطح خواسته حيوان
آگاهی حيوان از جهان تنها به وسيله حواس ظاهره است از اينرو سطحی و ظاهری است ، به درون و روابط درونی اشياء نفوذ نمیكند ثانيا فردی و جزئی است ، از كليت و عموميت برخوردار نيست ثالثا منطقهای است ، محدود به محيط زيست حيوان است و به خارج محيط زيست او راه پيدا نمیكند رابعا حالی است ، يعنی بسته به زمان حال است ، از گذشته و آينده بريده است حيوان نه از تاريخ خود يا جهان آگاه است و نه درباره آينده میانديشد و نه تلاشش به آينده تعلق دارد . حيوان از نظر آگاهی ، هرگز از چهارچوب ظواهر ، فرديت و جزئيت ، محيط زيست ، زمان حال خارج نمیگردد ، در اين چهار زندان برای هميشه محبوس است و اگر احيانا خارج شود نه آگاهانه و از روی شعور و انتخاب است ، بلكه تحت تسخير اجباری طبيعت و به صورت غريزه و ناآگاهانه و غير شاعرانه است . سطح خواستهها و مطلوبهای حيوان ، مانند شعاع شناخت و