پاورقی : . 1 ما در مقاله " ختم نبوت " در جلد اول " محمد خاتم پيامبران " از انتشارات حسينيه ارشاد ، كه بعدا مستقلا به صورت رساله چاپ شد ، درباره كليت و اطلاق ايدئولوژی اسلامی و نقش اجتهاد در تطبيق آن با شرايط مختلف مكانی و اوضاع متغير زمانی ، و اينكه آنچه تحول و تكامل میپذيرد ، اجتهاد اسلامی است نه ايدئولوژی اسلامی ، بحث كردهايم جويندگان میتوانند به آنجا مراجعه كنند .