طرز مواجهه با مرگ
دو كلمه فقط میخواهم عرض كنم و آن اين است كه شك نداريم يكی از مظاهر كمال انسان ، طرز مواجهه او با مرگ است ، چون ترس از مرگ يك نقطه ضعف بزرگ در انسان است و بسياری
بگيرد و انسان از آن بهره برد [ میخواهند ] ، در آخر ، حرفشان به اين
برمیگردد كه علم هم ارزشش برای انسان يك ارزش وسيلهای است ، نه ارزش
ذاتی ، علم برای انسان ، از اين جهت خوب است كه وسيله تسلط انسان بر
طبيعت است و طبيعت را مسخر انسان قرار میدهد ، و وقتی كه طبيعت را
مسخر انسان قرار داد ، انسان ، بهتر از طبيعت بهرهمند و مستفيض و
برخوردار میشود . پس اگر میخواهيد انسانها را به كمال برسانيد ، بايد
كوشش كنيد آنها را به برخورداری از طبيعت برسانيد ، و كمالی هم غير از
برخورداری از طبيعت وجود ندارد و اينكه برای علم اين همه قداستها قائل
شدهاند ، ارزش ذاتی و كمال ذاتی قائل شدهاند ، همه ، حرف است ، علم
يك ابزار بيشتر نيست ، علم برای بشر نظير شاخ است برای گاو ، نظير
دندان است برای شير .
اينها يك سلسله نظرياتی است كه چنانكه عرض كردم ، نظر اسلام را
درباره هر يك به تفصيل بيان خواهم كرد كه اسلام چقدر برای عقل ارزش قائل
است ، برای آنچه آنها عشق مینامند چقدر ارزش قائل است و برای قدرت ،
مسئوليتهای اجتماعی و جامعه بیطبقه چقدر ارزش قائل است . هر كدام از
اينها داستان مفصلی دارد .
طرز مواجهه با مرگ دو كلمه فقط میخواهم عرض كنم و آن اين است كه شك نداريم يكی از مظاهر كمال انسان ، طرز مواجهه او با مرگ است ، چون ترس از مرگ يك نقطه ضعف بزرگ در انسان است و بسياری |