او و پيروزی به اندازه يك موهم پيوند نبود ولی پيغمبر هيچ وقت اراده‏
خودش را نمی‏باخت ، اراده پيغمبر در همه احوال مانند كوهی بود كه يك‏
ذره تزلزل در آن پيدا نمی‏شد . واقعا قدرت روحی پيغمبر در اين مدت بيست‏
و سه سال عجيب است ! وقتی انسان مطالعه می‏كند ، حيرت‏انگيز است و شاعر
كه ظاهرا حسان‏بن ثابت است در زمان خود پيغمبر درست گفته است :
له همم لامنتهی لكبارها
و همته الصغری اجل من الدهر
به علاوه پيغمبر از نظر قدرت و قوت ظاهری هم مردی قوی بود ، اندام‏
پيغمبر ، اندام يك دلير و يك دلاور بود . مردی قوی و شجاع بود و مجموع‏
اندامش اندام يك مرد شجاع بود كان بادنا متماسكا ( 1 ) پيغمبر نه چاق‏
بود و نه لاغر ، متوسط بود . بدنش گوشت داشت اما گوشت متماسك ، بدن‏
متماسك يعنی مثل بدن آدمهای ورزشكار از اين جهت كه گوشت بدنشان سفت و
محكم به يكديگر چسبيده است . آدمهائی كه چاق هستند و پی در بدنشان جمع‏
شده ، گوشت بدنشان شل است ، ولی پيغمبر اين جور نبود .
اصلا شجاعت پيغمبر در حدی بود كه علی ( ع ) می‏فرمايد : گاهی كه شرايط
برما سخت می‏شد به پيغمبر پناه می‏برديم : " « و كنا اذا احمر البأس‏
اتقينا برسول الله صلی الله عليه و اله » " ( 2 ) .
حدود هشت سال پيش ( 3 ) كه برای اولين بار به مكه مشرف

پاورقی :
. 1 مكارم اخلاق ، ص . 12
. 2 نهج البلاغه ، قسمت كلمات غريب ، رقم . 9
. 3 [ يعنی سال 1345 ] .