انسان تمام ، می‏تواند كامل باشد ، كاملتر باشد و از آن هم كاملتر باشد ،
تا به آن حد نهائی نهائی كه انسانی از آن بالاتر وجود ندارد [ برسد ] كه‏
او را " انسان كامل كامل " كه حد اعلای انسان است می‏ناميم .

تعبير " انسان كامل "

تعبير " انسان كامل " در ادبيات اسلامی تا قرن هفتم هجری وجود نداشته‏
است . امروز در اروپا هم اين تعبير خيلی زياد مطرح است ولی برای اولين‏
بار در دنيای اسلام اين تعبير در مورد انسان به كار برده شده است . اولين‏
كسی كه در مورد انسان ، تعبير " انسان كامل " را مطرح كرد ، عارف‏
معروف ، محی‏الدين عربی اندلسی طائی است . محی الدين عربی پدر عرفان‏
اسلامی است ، يعنی تمام عرفائی كه شما از قرن هفتم به بعد در ميان تمام‏
ملل اسلامی سراغ داريد و از جمله عرفای ايرانی فارسی زبان ، از شاگردان‏
مكتب محی‏الدين هستند . مولوی يكی از شاگردان مكتب محی‏الدين است . او
با اين همه عظمت ، در مقابل محی‏الدين از نظر عرفانی چيزی نيست .
محی‏الدين ، مردی عربی نژاد از اولاد حاتم طائی ، و اهل اندلس ( 1 ) بود .
همه مسافرتهای او در كشورهای اسلامی بود و در شام از دنيا رفت . قبر
محی‏الدين اندلسی شامی كه به اعتبار مدفنش به او " شامی " می‏گويند در
دمشق است . او شاگردی به نام صدرالدين

پاورقی :
. 1 اسپانيای امروز ، آنوقت به نام اندلس و يك كشور اسلامی بود .