میپذيريم و نه از ديگران انتظار داريم كه به نام مصلحت و به خاطر اتحاد
اسلامی از يك اصل از اصول خود دست بردارند . آنچه ما انتظار و آرزو
داريم اينست كه محيط حسن تفاهم به وجود آيد تا ما كه از خود اصول و
فروعی داريم ، فقه و حديث و كلام و فلسفه و تفسير و ادبيات داريم
بتوانيم كالای خود را به عنوان بهترين كالا عرضه بداريم تا شيعه بيش از
اين در حال انزوا بسر نبرد و بازارهای مهم جهان اسلامی به روی كالای نفيس
معارف اسلامی شيعی بسته نباشد .
اخذ مشتركات اسلامی و طرد مختصات هر فرقهای نوعی خرق اجماع مركب است
و محصول آن چيزی است كه قطعا غير از اسلام واقعی است ، زيرا بالاخره
مختصات يكی از فرق جزء متن اسلام است و اسلام مجرد از همه اين مشخصات و
مميزات و مختصات وجود ندارد .
گذشته از همه اينها ، طراحان فكر عالی اتحاد اسلامی كه در عصر ما مرحوم
آية الله العظمی بروجردی قدس الله سره در شيعه و علامه شيخ عبدالمجيد
سليم و علامه شيخ محمود شلتوت در اهل تسنن در رأس آن قرار داشتند ، چنان
طرحی را در نظر نداشتند . آنچه آن بزرگان در نظر داشتند اين بود كه
فرقههای اسلامی در عين اختلافاتی كه در كلام و فقه و غيره باهم دارند به
واسطه مشتركات بيشتری كه در ميان آنها هست میتوانند در مقابل دشمنان
خطرناك اسلام دست برادری بدهند و جبهه واحدی تشكيل دهند . اين بزرگان
هرگز در صدد طرح وحدت مذهبی تحت عنوان وحدت اسلامی كه هيچگاه عملی
نيست نبودند .
در اصطلاحات معمولی عرف ، فرق است ميان حزب واحد و
|