يادداشت رهبری و مديريت

1 - رهبری و مديريت در عرف امروز با همه توسعه و شمولی كه پيدا كرده‏
است اگر بخواهيم مرادفی برای آنها در مصطلحات اسلامی پيدا كنيم بايد
بگوئيم : ارشاد و رشد ، يا هدايت و رشد . قدرت رهبری همان قدرت بر
هدايت و ارشاد ( 1 ) است در اصطلاحات اسلامی ، و قدرت مديريت همان‏
است كه در اصطلاح فقه اسلامی رشد ناميده شده است .
رشيد در اصطلاحات عرف و معمولی ما يك كيفيت جسمی است و وصف اندام‏
است . قامتها و اندامها در اصطلاح و در عرف امروز فارسی متصف به صفت‏
رشد می‏شود . ولی در اصطلاح فقه اسلامی يك كيفيت روحی است ، يعنی نوعی‏
بلوغ است در مقابل بلوغ جسمی . می‏گويند كودك پس از بلوغ جسمی بايد
بلوغ روحی نيز پيدا كند تا ثروت را در اختيارش بگذاريم و می‏گويند تنها
بلوغ جسمی برای ازدواج كافی نيست ، رشد يعنی بلوغ روحی نيز لازم است .
مقصود از رشد و بلوغ روحی شايستگی و قدرت تشخيص ، درك سود و زيان و
لياقت اداره و بهره برداری است . به عبارت ديگر رشد عبارت است از
شايستگی و لياقت برای نگهداری و استفاده و بهره‏برداری صحيح از وسائل و
سرمايه‏های حيات . تعبير صحيح درباره اندام زيبا رشاقت است نه رشادت .
2 - مطلب دوم اينست كه هدايت و رهبری انسان دو جنبه و دو وجهه دارد
: جنبه و وجهه ثابت و جنبه و وجهه متغير . در بحث اسلام و مقتضيات زمان‏
گفته‏ايم حيات بشر جنبه‏های ثابتی و

پاورقی :
1 - البته ارشاد در اصطلاح متصوفه كه [ به معنی ] رهبری و دستگيری است.