پاورقی : 1 - كزرع اخرج شطأه ». . .
اين اساسيترين و مقدمترين رشدهاست . لهذا میبينيم وقتی كه ابراهيم تقاضا
میكند كه برخی از ذريهاش نيز امام و رهبر باشند ، جواب داده میشود :
« لا ينال عهدی الظالمين »يعنی آنكه رشد فردی و شخصی را فاقد است ، آنكه
رشد انسانی و اخلاقی را فاقد است نمیتواند رهبر خلق باشد . آنكه خود
انسان نيست ولو دانا باشد و رموز انسانيت را بداند نمیتواند انسانساز و
مهندس انسانها و كشاورز ( 1 ) انسانها باشد .
اما رشد بهرهبرداری از ساير سرمايههای انسانی و اداره و به كار گرفتن
آنها و پرورش دادن آنها و بهرهبرداری از آنها و سامان دادن و سازمان
دادن به آن نيروها و آزاد كردن و حرارت بخشيدن و از سردی و افسردگی و
جمود خارج كردن آنها و باز كردن آنها يعنی پاره كردن زنجيرهای معنوی و
روحی آنها كه : « و يضع اصرهم و الاغلال التی كانت عليهم »، اينچنين رشدی
همان است كه امروز به نام مديريت و يا رهبری ناميد میشود .
درباره رشد فردی و شخصی بايد توضيح دهيم كه مثلا قوای عقلانی و هوشی و
ادراكی انسان يكی از سرمايههاست . اينها نيازمند به حسن اداره و حسن
بهرهبرداری است . مثلا قوه حافظه . از اين قوه چگونه بايد بهرهبرداری كرد
؟ بعضی خيال میكنند كافی است كه حافظهای قوی و نيرومند داشته باشند و
بعضی ديگر خيال میكنند چون حافظه شان ضعيف است پس ديگر هيچ كاری علمی
و فكری فائده ندارد ، هيچ فكر نمیكنند كه حافظه هم نيازمند به مديريت
است ، نيازمند به رهبری است ، نيازمند به روش و متد خاص است .
پاورقی : 1 - كزرع اخرج شطأه ». . . |