پاورقی : . 1 . Sophism . 2 . Idealism . 3 . Flammarion
جديده ، مقارن با پيدايش علوم حسی و تجربی ، فلسفه مادی اروپا رونق
گرفت . ولی حقيقت امر اين است كه تجدد علمی اخير اروپا در اثر تكان
سختی كه به افكار داد و مسلمات چند هزار ساله بشر را در مورد فلكيات و
طبيعيات باطل شناخت ، دهشت و حيرت و تشتت فكری عجيبی ايجاد كرد .
هر چند اين تحول در مورد مسائل حسی يا حدسی بود ، ولی قهرا افكار را در
مورد مسائل تعقلی و نظری و همچنين در مورد مسائل دينی نيز مردد و متزلزل
ساخت و همين امر موجب شد كه مكاتب فلسفی گوناگون و ضد و نقيضی در
اروپا پديد آمد و هر دستهای راهی را پيش گرفتند و از آنجمله گروهی مادی
شدند و همچنانكه میدانيم بازار سوفسطائيگری نيز پس از دو هزار سال سردی
و بیرونقی دو مرتبه رواج زائد الوصفی پيدا كرد و اگر پيدايش مكاتبی كه
مقارن ظهور علوم جديده پديد آمدهاند دليل بر ارتباط صحيح و معقول آن
مكاتب با آن علوم بوده باشد پس میبايست " سوفيسم " ( 1 ) و " ايده
آليسم " ( 2 ) را نيز ثمره مستقيم و خاصيت لا ينفك علوم جديده بدانيم .
ولی پيدايش مكاتب گوناگون در اروپا يك علت عمده ديگر نيز دارد و آن
نبودن يك مكتب فلسفی تعقلی قوی و نيرومند است كه بتواند با علوم
سازگار باشد ، و مخصوصا وجود يك سلسله عقايد سخيف به نام حكمت الهی در
اروپا بيش از اندازه ميدان را برای فلسفه مادی باز كرد . شما اگر به
كتب مادی مراجعه كنيد به خوبی میبينيد كه اينها چه سنخ عقايدی را مورد
حمله شديد قرار میدهند . حتی يك عده از دانشمندان جديد اروپا كه نظريه
الهی داشتهاند از محتويات آن حكمت الهی ناليدهاند .
دانشمند الهی ستارهشناس معروف فلاماريون ( 3 ) در كتاب خدا در طبيعت
میگويد :
" يك ناظر دقيق و حقيقت بين امروزه میتواند در جامعه ذی فكر انسانی
دو تمايل مختلفه را مشاهده نمايد كه هر يك دستهای را به طرف خود كشانده
و بر سر آن مسلط گرديدهاند . از يك طرف " علمای علم شيمی " در
لابراتوارهای خود به تحقيق فعل و انفعالات مواد شيميايی و قسمتهای مادی
علوم جديده پرداخته و تركيبات
پاورقی : . 1 . Sophism . 2 . Idealism . 3 . Flammarion |