پاورقی : > بدانيم تنها دارای اين خاصيت خواهد بود كه هر وقت نقطه خاص تحريك شود ادراكی شبيه ادراك اولی از هر جهت توليد كند همانطوری كه دستگاه ضبط صوت صدايی عينا شبيه صدای اولی توليد میكند نه عين آن را ، در صورتی كه ما وجدانا و حضورا میدانيم كه ذهن ما دارای خاصيت بازشناسی است يعنی تشخيص میدهد كه " اين اوست " و توليد جديد و فعل جديد نيست ، و خلاصه اين اشكال اينكه از راه " عينيت " كه از مشخصات قوه حافظه است نمیتوان نظريه مادی بودن حافظه را پذيرفت . ج . مغز با همه محتويات خود تغيير میكند و دستخوش تحول و تبدل است و در طول عمر هفتاد ساله يك نفر چندين بار ماده مغزی وی با همه محتويات خود عوض شده و ماده ديگری جايگزين آن شده در صورتی كه خاطرات نفسانی وی چه " تصورات " مانند چهره رفيق ايام كودكيش كه در ده سالگی او را ديده و قيافه آموزگارش كه پس از دوره دبستان او را نديده ، و چه " تصديقات " مثل اينكه در دبستان شنيده كه ارسطو شاگرد افلاطون بوده است و او به اين مطلب اذعان ( تصديق به اصطلاح منطق ) پيدا كرده ، تمام اينها همانطور محكم و پا بر جا در ذهنش باقی است و خلاصه تمام تصورات و تصديقات سابقش كماكان باقی مانده است و اگر اينها جايگزين در ماده بود قهرا تغيير كرده بود . و اما مثال عكسی كه در آب جاری میافتد كه در متن از طرف ماديين ذكر شده است پيداست كه يك مثال شاعرانه است زيرا اينكه ما او را ثابت میبينيم تنها به جهت آن است كه در خيال ما صورت ادراكی باقی دارد و اگر فرضا حتی در خيال صورت ادراكی باقی نمیداشت ما هرگز او را باقی نمیپنداشتيم . خلاصه اين اشكال آنكه از نظر ثبات ادراكات ذهنی كه از مشخصات قوه حافظه است نمیتوان نظريه مادی بودن قوه حافظه را پذيرفت . طرفداران مادی بودن حافظه مهمترين استدلالی كه در زمينه مادی بودن حافظه كردهاند اين است كه ما عملا میبينيم حافظه مربوط است به بعضی از قسمتهای مغز و هر چند برای بسياری از اعمال روحی از قبيل حافظه و دقت هنوز محل معين و >