كه هست تصور كنيم . قرآن هم اينها را تشبيهات و تمثيلات بيان كرده .
از جمله اين است : آسمان شكافته می‏شود و مانند يك برگ گل می‏گردد "
« كالدهان »" ( خيال نمی‏كنم ( اين ترجمه ) درست باشد ، می‏گويد دهان از
ماده " دهن " گرفته شده ، يعنی روغن زيت : مانند روغن زيت . ولی (
طبق ) تفاسير ، نوعی اديم قرمز بوده است كه در زبان عربی به آن " دهان‏
" می‏گفتند . ) مقصود اين است كه آسمان آن وقتی كه شكافته می‏شود نازك و
لطيف می‏گردد مانند برگ گل ، و قرمز رنگ می‏شود مانند آن اديم احمر .
اينها تشبيهات و تمثيلات است ، حال چگونه می‏شود ، خدا عالم است ، ما
نمی دانيم كه آسمان چگونه شكافته می‏شود ، چون همه اينها را با يكديگر
بايد در نظر گرفت : آسمان شكافته می‏شود ، آسمان از هم می‏پاشد ، كوهها "
« كالعهن المنفوش »" می‏شود . در سوره " القارعة " می‏خوانيم كه : "
« القارعة مالقارعة و ما ادريك مالقارعة يوم يكون الناس كالفراش‏
المبثوث و تكون الجبال كالعهن المنفوش »" ( 1 ) آن روزی كه كوهها
مانند پشم رنگين زده شده بشوند . آنجا صحبت رنگين بودن است . كوهها كه‏
مظهر صلابت هستند - تعبير قرآن اين است كه - به شكل پشم رنگين زده شده‏
در می‏آيند . اينجا راجع به آسمان می‏فرمايد مانند برگ گل رنگين در می‏آيد
. حال اينها چه اشاره و رمزی و چگونه است ، خدا عالم است ، ما چيزی در
اين زمينه‏ها نمی‏دانيم .
" « فيومئذ لا يسئل عن ذنبه انس و لا جان » " جايی است كه ديگر
احتياج به اينكه بخواهند از گناه كسی - از انسی و از جنی - بپرسند نيست‏
بلكه آنها را می‏شناسند. در قيامت مواقفی هست: آيا سؤال و جواب هست يا

پاورقی :
. 1 قارعه / 1 - . 5