عارف چيست ؟ " الزهد عند العارف رياضة مالهممه و قوی نفسه . . . و
تكبر علی كل شی‏ء غير الحق " ( 1 ) بی اعتنا بودن به هر چيز غير از خدا .
اين تكبر معنايش اين است كه ( شخص ) هيچ موجودی را به جای خدا
نمی‏نشاند يعنی او را معبود قرار نمی‏دهد و لو به همان عبادت كوچك ، و لو
مورد توجه قرار دادن ، يعنی هيچ موجود بغير از خدا شايسته اين كه من او
را هذف ، قبله و مقصد قرار بدهم نيست . " « سبحان الله عما يشركون
" منزه است ذات پروردگار از اين شركهای كه می‏ورزند . تكبر ورزيدن يك‏
بنده در مقابل خدا نوعی شرك ورزيدن ، خود را شريك خدا قرار دادن و جامه‏
خدا را به تن كردن است .
" « هو الله الخالق الباری المصور »" اوست الله . اين هر سه آيه با
" « هو الله »" شروع شد، منتها در آن دو آيه (« هو الله الذی لا اله الا
هو . . . ») مسأله عبوديت هم مطرح بود آنجا كه در واقع صفات ذاتی بيان‏
می‏شد ، اين آيه باز با " « هو الله »" شروع می‏شود ولی بعد " « لا اله‏
الا هو »" ندارد چون اينجا وارد صفات فعل می‏شود . ( آنجا داشت ) : "
« الملك القدوس السلام المؤمن المهيمن العزيز الجبار »"، اينجا (دارد)
: " « هو الله الخالق »" اوست خدای آفريننده اندازه‏گير ، آفريننده به‏
تقدير ، چون بعضی گفته‏اند اصلا " خلق " يعنی تقدير و اندازه‏گيری ، يا
آفريدن با تقدير و اندازه‏گيری . " الباری " . باری‏ء يعنی موجد ، ايجاد
كننده . پس او ذات اندازه گيرنده و ايجاد كننده ( است ) يعنی در امور
عالم كه خدای متعال آفريده است اگر مثلا از فلان ماده اين قدر و از فلان‏
ماده ديگر اين قدر ديگر است، حساب شده است. در مركبات، در يك گل، در
يك حيوان، در يك انسان ( اين طور است ). اگر مثلا انسان پاهايش را اين‏
قد است و دستهايش اين قدر ، انگشتهايش

پاورقی :
. 1 شرح اشارات ، نمط نهم ، فصل سوم .