پاورقی : . 1 نبأ / . 23 . 2 ( افتادگی از نوار است . )
پس " « و ما ظلمناهم و لكن كانوا هم الظالمين »" كسی كاری نكرده ،
همانی استكه خودت با خودت آوردهای و تا ( ابد ) هم با تو خواهد بود .
اين البته راجع به همان افرادی است كه در جهنم خالد هستند ، و البته
ما میدانيم كه اين در وقتی است كه منشأ جهنمی شدن انسان اين باشد كه
دشمنی با حق و حقيقت ملكه و صورت انسان شده باشد ، فعليت انسان آن
باشد ، ولی اين را هم البته میدانيم كه بسياری از عذابها به نص خود آيه
قرآن پايان پذيرفتنی است ، يعنی همه اهل جهنم اين طور نيستند كه برای
ابد ( در آنجا ) باقی بمانند . در سوره " عم " میخوانيم كه " « لابثين
فيها احقابا »" ( 1 ) اصطلاحی است كه قرآن آورده : احقابی درنگ میكنند
. مختلف است : كمتر ، زيادتر . آنهايی كه آن اصل جوهر انسانیشان فاسد
نشده و آن اصل حقيقت و تسليم در مقابل حق شان از بين نرفته و تبديل به
دشمنی با حق و حقيقت نشده ، مثلا گناهانی از قبيل گناهان كبيره برايشان
پيدا نشده ، عذاب را میكشند ( ولی ) اين عذابها برای آنها خاصيت تصفيه
دارد ، تدريجا تصفيه میشوند ، وقتی كه تصفيه شدند نجات پيدا میكنند .
حال افرادی كه به اين صورت در میآيند كه خالد هستند ، چقدرند ، آيا خيلی
كم هستند يا زيادند و يا خيلی اقل قليل هستند ، آن مطلب ديگری است كه
شايد هم همين طور باشد كه افرادی كه به اين شكل در میآيند كه خالد هستند
و ديگر بيرون آمدن برای آنها نيست عدهشان خيلی زياد نباشد ، ولی البته
افرادی وجود دارند .
البته اينجا يك احتمال ديگر هم هست و آن اينكه مخاطب فقط همين اهل
جهنم باشند ، . . . ( 2 ) در ميان اهل جهنم هستند كسانی كه به دليل
پاورقی : . 1 نبأ / . 23 . 2 ( افتادگی از نوار است . ) |