قابل بخشش نيست يكی فقدان عقل است و ديگری فقدان دين « " لان مفارقة
الدين مفارقة الامن " » ( خيلی عجيب است ! ) چون اگر دوست من دين‏
نداشته باشد من از ناحيه او امنيت ندارم ، يعنی يك روزی مرا سودا خواهد
كرد . اگر دين داشته باشد می‏تواند برای من قابل اعتماد باشد كه يك روزی‏
روی من و دوستی من معامله نخواهد كرد و مرا نخواهد فروخت. ²" لان مفارقة
الدين مفارقة الامن " » اگر دين نباشد من اصلا امنيت ندارم ، وقتی امنيت‏
نداشته باشم دائما نگران هستم نكند او يك حقه‏ای به من بزند. بعد فرمود :
« " فلا يتهنأ بحياش مع مخافة " » زندگی اگر توأم با بيم و ترس‏
باشد گوارا نيست . پس بايد با كسی دوستی كنم كه صد در صد از ناحيه او
مطمئن باشم . « " و فقد العقل فقد الحياش و لا يقاس الا بالاموات " »
(1) آدمی كه عقل نداشته باشد مرده است ، با مرده كه نمی‏شود معاشرت كرد.
حديث ديگری هست كه در آن به همين آيه " « الا خلاء يومئذ بعضهم لبعض‏
عدو " استشهاد شده است . امام صادق عليه‏السلام فرمود : « " احذر ان‏
تؤاخی من ارادك لطمع او خوف او اكل او شرب واطلب مؤاخاش الاتقياء ولو
فی ظلمات الارض " » ( 2 ) بترس از كسی كه با تو برادری و دوستی می‏كند
ولی به خاطر يك طمع يا خوف و ترسی كه در بين هست . گاهی عامل خوف‏
سبب دوستيها می‏شود و افراد را به خاطر يك دشمن مشترك با يكديگر جمع‏
می‏كند .
« " او اكل او شرب " » از دوستی كسانی كه به خاطر شكم با آدم دوست‏
می‏شوند بپرهيز ، مثل آنهايی كه به خاطر همپيالگی و اينجور چيزها با انسان‏
دوست می‏شوند« " و اطلب مؤاخاش الاتقياء " » اما پاكان و پرهيزكاران را

پاورقی :
. 1 اصول كافی ، ج / 1 ص 31 ، حديث . 30
. 2 مصباح الشريعة و مفتاح الحقيقة ، باب پنجاه و پنجم " فی المؤاخاش
" . بعد از " او خوف " همچنين دارد : " او ميل او مال " .