دارد ؟ يعنی شما كه دستتان را می‏دهيد به دست پيغمبر و بيعت می‏كنيد دست‏
خدا روی دست هر دوی شماست ، هم روی دست مؤمنين و هم روی دست پيغمبر ؟
يعنی برای خدا واقعا يك دست تخيل شده است و به چنين چيزی تشبيه شده ؟
نه ، اين نيست . اساسا از ادب قرآن به دور است كه برای خدا از آن جهت‏
كه خداست يك دست جسمانی فرض شود ، بلكه قضيه به گونه ديگری است .
آنها كه بيعت می‏كردند پيغمبر اكرم اين طور بيعت می‏كردند كه دستشان را
بالا می‏گرفتند و آنها دستشان را پايين می‏گرفتند ، هميشه دست آنها پايين‏
بود و دست پيغمبر بالا ، كه در قضيه مأمون و حضرت رضا نقل كرده‏اند كه‏
وقتی مردم آمدند با حضرت رضا عليه‏السلام برای ولايت عهد بيعت كنند آنها
به سبك مخصوص خودشان بيعت می‏كردند . حضرت فرمود نه ، من آنچنان از
شما بيعت می‏گيرم كه جدم پيغمبر بيعت كرد . آنگاه حضرت دستشان را به‏
گونه‏ای گرفتند كه پشت دست به طرف خودشان بود و روی آن به طرف جمعيت‏
، و دست حضرت بالا قرار می‏گرفت و دست آنها پايين .
پس در اينجا مقصود اين است كه دست شما پايين بوده و دست پيغمبر بالا
. آن دست خدا بود كه روی دست شما بود ، يعنی دست پيغمبر دست خداست ،
نه دست خدا روی دست شما و دست پيغمبر بود . اين نظير آيات ديگری است‏
كه ما در قرآن داريم : " « من يطع الرسول فقد اطاع الله »" ( 1 ) هر
كه پيغمبر را اطاعت كند خدا را اطاعت كرده . اين در واقع مرحله‏ای از
توحيد را بيان می‏كند كه خيلی خيلی والاست ، يعنی مرحله‏ای از توحيد پيغمبر
را بيان می‏كند كه در اين مرحله اساسا بايد گفت پيغمبر از خودش " نيست‏
" است ، اراده او در اراده خداست ، او

پاورقی :
. 1 نساء / . 80