اختصاص به مسأله وحی ندارد ، شامل اين سنگ و خاك و درخت هم هست ،
شامل همه چيز هست ) هيچ چيزی نيست ( با يك لحن قاطع استثنا ناپذيری )
مگر آنكه خزائن آن در دست ماست و ما آن را به اندازه معين و معلوم و
حساب شده فرو میفرستيم . در اين تعبير قرآن همه چيز فرود آمده ، از
آسمان فرود آمده ، حتی زمين هم از آسمان فرود آمده ، حتی اين آسمان هم از
آسمان فرود آمده ، نه فقط زمين فرود آمده از آسمان ، آسمان هم فرود آمده
از آسمان ، خاك و آب و باد هوا و آتش و هر چه كه شما در نظر بگيريد
امر فرود آمدنی است ، يعنی هر چيزی در نزد پروردگار حقيقتی و بلكه
حقايقی دارد و خلقتش در اين عالم در واقع تنزل و نزول آن حقيقت است ،
يا به تعبير ديگر مثل اين است كه سايه آن حقيقت در اين عالم اسمش
میشود " امر مادی " ، " امر زمانی " ، " امر مكانی " .
مير فندرسكی قصيده بسيار عالی حكيمانه عارفانهای دارد كه از شاهكارهای
ادبيات فارسی است (ادبيات به معنی اعم را عرض میكنم، يعنی ادبياتی كه
شامل معنی و معرفت است). اين قصيده شرح شده است، قصيدهای است كه يك
حكيم گفته نه يك شاعری كه فقط میتوانسته الفاظ را سر هم كند ، میگويد :
چرخ با اين اختران ، نغز و خوش و زيباستی صورتی در زير دارد آنچه در
بالاستی
مقصود از " بالا " اين آسمان نيست ، خود آسمان هم در اين منطق باز آن
زيرين است ، آن يك آسمان فوق آسمان است .
صورت زيرين اگر با نردبان معرفت
|
بر رود بالا همان با اصل خود يكتاستی
|
اين همان معنا و مفهوم " نزول " را بيان میكند كه هر چيزی ، حتی خود