پاورقی : . 1 هود / . 38 . 2 صافات / . 80
آب آسمان و آب زمين ، " « علی امر قد قدر »" بر كاری كه قبلا تقدير و
اندازهاش معين شده بود . گويی اين ( مطلب ) جواب امثال سر سيد احمد
خان هندی است كه معجزات را اغلب به جريانهای عادی طبيعی كه به يك
سلسله علل طبيعی وابستگی دارد بدون اينكه از بالا برای منظوری حساب شده
باشد توجيه میكنند . قرآن میگويد خيال نكنيد كه ( طوفان نوح ) طوفانی بود
به يك علل مادی و طبيعی بدون آنكه غايت و غرضی در كار باشد ، امری بود
كه مسلم روی آن حساب شده بود .
" « و حملناه علی ذات الواح و دسر » " خود نوح را ( اينجا ديگر
صحبت اصحاب و اهل سفينه نيست چون بناست قضيه به اجمال گفته شود ) بر
كشتیای سوار كرديم ، بر آن موجودی كه دارای لوحها ( يعنی تختههای به
يكديگر تركيب شده ) و ميخها بود ، يعنی بر كشتی . ( در جاهای ديگر (
دارد كه ) به نوح دستور داديم كشتی را بساز " « و كلما مر عليه ملأ من
قومه »" ( 1 ) . اينها ديگر در اينجا به اجمال برگزار شده است . ) "
« تجری باعيننا »" و اين كشتی زير نظر خود ما در جريان بود ، ما حافظ و
مراقبش بوديم . چرا ما او را نجات داديم و قوم را هلاك كرديم ؟ "
« جزاء لمن كان كفر »" اين خودش نوعی پاداش بود برای آن بنده ما كه
مكفور شده بود يعنی (درباره او) حق ناشناسی و كفران نعمت شده بود. ( اين
" « جزاء لمن كان كفر »" همين طور كه بيان كردهاند بيشتر به خود آن
عذاب بر میگردد . در يك آيه ديگر قرآن هم هست : " « انا كذلك نجزی
المحسنين »" (2). ) ما اينها را عذاب كرديم و كيفر داديم، برای چه؟ به
خاطر كفرانی كه نسبت به بنده ما كه دست هدايت
پاورقی : . 1 هود / . 38 . 2 صافات / . 80 |