هدايت و ابلاغ دعوت . اگر اين نعمت ، قدردانی و حق شناسی بشود خداوند
موجبات بهره‏مند شدن از آن را بهتر برای مردم فراهم می‏كند و اگر نسبت به‏
اين نعمت حق ناشناسی بشود ، عذاب الهی در اين مورد شديدتر است چون خود
نعمت ، نعمت بزرگتری است .
در اينجا بايد مطلب ديگری را اضافه كنيم كه ظاهرا در آيات گذشته اين‏
مطلب را ذكر كرده‏ايم و آن اين است كه در ابتدا مشكل به نظر می‏رسد كه‏
انسان بتواند تصور كند كه ميان اعمال و خوبی و بدی انسانها با حوادث و
جريانات كلی عالم ارتباطی باشد ، يعنی اينها چيزهايی است كه حتی از حد
علوم عادی بشر خارج است . بعد از ارشاد و هدايت انبياء ، علم و فلسفه‏
بشر می‏تواند به اينها نزديك بشود . ممكن است انسان اين طور خيال كند كه‏
اين اوضاع و احوال عالم كه دارد می‏گردد ، نسبت به بشرها به تعبير امروز
بی‏تفاوت است كه بشرها خوب باشند يا بد . حال اگر هم در آخرت عكس‏
العملی هست ، در دنيا عالم هيچ گونه عكس العملی نسبت به خوبيها و
بديهای بشر ( يعنی جامعه بشريت ، اينها تابع حكم يك فرد نيست ، حكم‏
عموم است ) ندارد . افراد جامعه بشر خوب باشند يا بد ، اوضاع و احوال‏
عالم عكس العملی در مقابل آن نشان نمی‏دهد . شايد افكار اغلب مردم ساده‏
يا افرادی كه كمی مادی فكر می‏كنند همين طور باشد كه دنيا جريانی خودش‏
برای خودش دارد ، حال همه مردم روی زمين صالح و متقی و درستكار و موحد و
خداپرست و عادل باشند اوضاع عالم كار خودش را می‏كند ، همه مردم كافر و
مشرك باشند ، به يكديگر ظلم و تعدی كنند و فسق و فجور در ميانشان باشد
باز عالم كار خودش را همان طوری كه بايد ، انجام می‏دهد ، نسبت به بشر
بی‏تفاوت است ، و اگر بشر مجازاتی بايد ببيند يا پاداشی می‏خواهد بگيرد ،
در آخرت خواهد بود .