همه عالم به نور اوست پيدا
|
كجا او گردد از عالم هويدا
|
روايتی است در توحيد صدوق كه شخصی غير مسلمان آمد خدمت اميرالمؤمنين
علی ( ع ) و عرض كرد : يا علی ! خدا كجاست ؟ علی ( ع ) فرمود : هيزم
بياوريد . هيزم آوردند ( گويا شب هم بوده است ) . فرمود آتش بزنيد .
تا آتش زدند همه جا روشن شد . فرمود : اين نور كجاست ؟ در كجای
اينجاست ؟ گفت : همه جا . فرمود : اين نور ، مخلوقی از مخلوقهای خداست
، تو نمیتوانی بگويی كجاست ، میگويی تا هر جا كه روشن كرده همه جا هست
، خدا هم همه جا هست و تا هر جا كه روشن كرده ، [ هست ] و هر جا كه
هست او روشن كرده و جا هم جايی است كه او روشن كرده و ماوراء ندارد ،
« و بنور وجهك الذی اضاء له كل شیء » .
پس يك بحث اين است كه آيا ما میتوانيم به خداوند متعال كلمه " نور
" را اطلاق كنيم يا نه ؟ بله ، میتوانيم ، به دليل اينكه هم ائمه دين
اطلاق كردهاند ، هم ظاهر آيه قرآن در اينجا همين است و هم از نظر به
اصطلاح دليل عقلی مانعی ندارد . ولی بايد بدانيم كه اگر میگوييم خدا نور
است ، نه مقصود اين است كه العياذ بالله از نوع نورهای حسی است [ چرا
] كه اينها از مخلوقات خدا هستند ، بلكه فقط به معنی اين است كه ذات
الهی ذات پيدا و پيدا كننده است ، پيداترين پيداها و روشنترين روشنها
اوست و هر چيزی كه روشن است ، از پرتو او روشن است ، هر چيزی كه
پيداست از پرتو او پيداست . به اين معنا خدا نور است . خداست آنچه كه
پيداست به خود و به ذات خود ، چيزی او را پيدا نكرده است ، چيزی است
كه هر چيز ديگر به او پيداست و به نور او پيداست و از فروغ او