پاورقی : . 1 بقره / . 156
" صيرورت " است و صيرورت يعنی از حالی به حالی رفتن ، از وضعی به
وضعی تغيير شكل دادن ، مثل اينكه میگوييم نطفه علقه گرديد و علقه مضغه
گرديد و مضغه عظام گرديد تا بالاخره يك بچه انسان شد ، جنين صبی گرديد ،
صبی رجل گرديد . جهان ما جهان " گرديدن " است به همين معنا كه عرض
میكنم جهان صيرورت است . اگر يك قطعه چوب را در نظر بگيريم ، آن چيزی
كه امروز اين چوب هست هميشه اين چوب نبوده است ، چيز ديگری بوده است
كه گرديده است " چوب " و اين چوب هم هميشه چوب باقی نخواهد ماند ،
باز خواهد گشت چيز ديگر .
يك سؤال هست و آن سؤال اين است : پايان اين گرديدنها : خاكی آدم
بشود ، آدمی خاك بشود ، آب و خاك و هوايی مثلا درخت بشوند ، درختی
حيوان بشود ، حيوانی انسان بشود ، پايان اين گرديدنها چيست ؟ همين طور
يك گرديدنهای بی هدفی است ؟ يك چيزی چيزی میشود ، باز آن چيز چيز ديگر
میشود و آن چيز چيز ديگر و همين طور . . . ؟ يا نه ، پايان همه گرديدنها
به سوی خداست و روح و حقيقت معاد هم همين است ؟ اين جمله " « و لله
ملك السموات و الارض و الی الله المصير »" در واقع همين مطلب را
میگويد : همه چيز از آن خداست و به سوی خداست ، مفادش با مفاد آيه
كريمهای كه به دستور خود قرآن وقتی كه انسان مصيبتی را میشنود آن را
تلاوت میكند : " « انا لله و انا اليه راجعون » " ( 1 ) يكی است با
اين تفاوت كه در آنجا " انا " میگوييم ، ظاهر كلمه اختصاص به انسانها
دارد ، ولی اين آيه
پاورقی : . 1 بقره / . 156 |