انسان ! تو همين مقدار كه ظاهر هستی چند برابر اين مخفی هستی .
برای نزديك شدن به مطلب يك مثل عاميانه ذكر می‏كنيم ويك مطلب علمی.
يادم هست كه وقتی بچه بوديم ، اين بچه‏های شيطان را اينجور تعبير
می‏كردند ، می‏گفتند : اين بچه را می‏بينی ؟ همين قدر كه هست دو برابر اين‏
زير زمين است ، يعنی اين را به اين كوچكی نبين ، اين چند برابر است ،
اين قدرش را می‏بينی ، دو برابر زير زمين است . اين مثل عاميانه .
علم امروز هم درباره روح انسان به يك چنين كشفی نائل شده است . در
قديم غالبا اين طور خيال می‏كردند ( 1 ) كه جسم من همين چيزی است كه دارم‏
می‏بينم ، روح من هم همين است كه خودم در درون و ضمير خودم [ می‏يابم . ]
از ضمير و دل خودم كه خودم با خبرم . اين روح من ، اين هم جسم من ، پس‏
من اگر از هر چه خبردار نباشم از جسم و روح خودم با خبرم . ولی روانكاوی‏
، امروز ثابت كرده است كه از روح انسان فقط مقدار كمی برای انسان‏
پيداست و بيشترين او از خود انسان مخفی است . اينجور مثل می‏زنند ،
می‏گويند شما يك هندوانه يا يك قطعه يخ را بيندازيد در حوض ، بعد
ببينيد از اين هندوانه يا قطعه يخ چقدر از آب بيرون است و چقدر داخل‏
آب است ، وقتی نگاه می‏كنيد ، می‏بينيد اين هندوانه يا اين يخ مقدار كمی‏
از آن از آب بيرون است ، بقيه‏اش زير آب است . می‏گويند روح انسان هم‏
اين طور است ، مقدار كمی از روح انسان

پاورقی :
. 1 اينكه می‏گويم " غالبا " برای اين است كه در قديم نيز بوده‏اند
افرادی كه به حقيقت مطلب رسيده بودند .