« الا الفاسقين »" ( 1 ) خدا گمراه نمی‏كند به وسيله آن مگر فاسقان را ،
يعنی آنهايی كه زمينه روح و فطرت پاك خودشان را فاسد ، مسخ و منحرف‏
كردند . قرآن ريسمان خداست ، ريسمانی است كه فرستاده تا بشر را از چاه‏
ظلمت طبيعت بيرون بياورد ، چنگ زدن ريسمان با كيست ؟ با بشر است ،
ولی آنكه نمی‏خواهد از اين ريسمان استفاده كند تقصير با خودش است " ²
يضل به كثيرا و يهدی به كثيرا و ما يضل به الا الفاسقين »" كه اين مضمون‏
در آيات زيادی از قرآن تكرار شده كه هدايت الهی و ضلالت الهی نظامی‏
دارد و ضلالت الهی عقوبت است . خلاصه مطلب اين است . نور الهی آن خانه‏
را در اعلی درجه روشن كرده است ، كه مثال به آن چراغ می‏زند چون مثل اعلای‏
روشنی برای يك خانه بوده ، نور الهی جهان را به حد اعلی روشن كرده است‏
. مطلب ، مطلب درستی است . اگر بگوييم مثل ، مثل انسان است ، از نظر
عقل انسان هم بخواهيم پياده كنيم كه بوعلی گفته است درست است ، از نظر
ايمان انسان هم پياده كنيم كه در روايات آمده درست است ، و البته اين‏
نظر ايمان ، درست‏تر است ، گذشته از اينكه در روايت است و قابل مقايسه‏
نيست كه انسان حرف بوعلی را با روايت مقايسه كند ، با آيات بعد خوب‏
تطبيق می‏كند ، چون آيات بعد مثل برای كافر ( دل كافر ) ذكر می‏كند كه در
تاريكی است . اگر مثل ، مثل مؤمن باشد مثل قلب مؤمن است ، يعنی قلب‏
مؤمن روشن است مثل خانه‏ای كه در آن چنين چراغی باشد ، برعكس قلب كافر
كه تاريك است ، و اگر مثل ، مثل جامعه بشريت و چراغی كه جامعه بشريت‏
را روشن كرده است يعنی

پاورقی :
. 1 بقره / 26