را در همان مقصد ضايع نمی‏كند . خدا اين عالم و اين دستگاه هستی را به‏
صورت يك دستگاه آماده برای كشت كردن و محصول برداشتن ساخته است . شما
از يك مزرعه چه انتظاری داريد ؟ انتظار داريد كه آنچه را كشت می‏كنيد
برداريد ، اما از مزرعه هر اندازه مزرعه خوب و عالی باشد اين انتظار غلط
است كه انسان يك چيزی را كشت كند و چيز ديگری بردارد و اين اساسا معنی‏
هم ندارد . شما اگر در يك مزرعه مساعد و آماده ، مثلا گندم بكاريد گندم‏
برمی‏داريد ، جو بكاريد جو برمی‏داريد ، درخت ميوه بكاريد ميوه برداشت‏
می‏كنيد ، اگر گلابی غرس كنيد گلابی برمی‏داريد و اگر حنظل بكاريد حنظل ،
اگر خار بكاريد خار برداشت می‏كنيد و اگر گل بكاريد گل .
معنی يك مزرعه عالی و نمونه اين نيست كه به هر حال گل بدهد اعم از
اينكه من خار بكارم يا چيز ديگر ، يا برنج و يا گندم محصول بدهد ، من‏
ارزن بكارم يا جو . اين غلط است .
انسانها در تلاشهايشان مقصدی دارند . درست است كه همه طالب سعادت‏
هستند ولی سعادتشان را در چه چيزی جستجو می‏كنند ؟ يك وقت هست انسان در
اين دنيا تلاش می‏كند ، عمل می‏كند ، زحمت می‏كشد برای محصولی و نتيجه‏ای كه‏
می‏خواهد در همين دنيا بگيرد و اصلا به خدا و آخرت هم كاری ندارد ، يعنی‏
بذری كه می‏پاشد فقط بذر دنيايی است ، كاری می‏كند نه برای نتيجه‏ای در
همين دنيا . اما يك وقت هست انسان كاری می‏كند نه برای نتيجه مادی در
اين دنيا ، بلكه برای اينكه قرب به حق پيدا كند ، به خدا نزديك شود و
در جهان ديگر محصولی بردارد . قاعده اين است كه اگر كسی بذری برای آن‏
جهان كاشته است در آن جهان به او بدهند