امام رضا(ع) و قرآن |
این نوشتار بسیار کوتاه، به سیره،
رفتار و تعامل حجّت هشتم الهی، حضرت رضاعلیه السلام با
قرآن پرداخته و گزارشی ناتمام از سیره قرآنی امام
رضاعلیه السلام ارائه می دهد.
گرچه در این گستره، گزارش های حدیثی و تاریخی، بسیار
اندک است. ولی همین اندک که خوشبختانه در منابع دست
اوّل، به چشم می خورد و به یادگار مانده است، به عنوان
بهترین رهیافت، تقدیم به دوست داران قرآن می شود.
94/05/31 |
|
تلاوت قرآن همراه با اندیشه
یکی از یاران و راویان حضرت رضاعلیه السلام که نامش ابراهیم بن
عباس است، در تبیین رفتار حضرت با قرآن، گزارش جالبی را ارائه
می دهد؛ او می گوید:
امام رضاعلیه السلام همه قرآن را در مدّت سه شبانه روز تلاوت
می کرد و بارها به یاران خود می فرمود: اگر می خواستم قرآن را
در کمتر از این زمان، ختم می کردم ولی روش من چنین است که: هیچ
یک از آیه های قرآن را نمی خوانم مگر اینکه در آن تأمّل و
اندیشه می کنم که در چه زمینه ای و در چه زمانی نازل شد، و
بدین سبب است که قرآن را در سه شبانه روز به پایان می رسانم.(1)
گفتمان با قرآن
باز همو می گوید: تمام سخنان امام رضاعلیه السلام و پاسخ هایی
که به اشخاص می داد و مثال هایی که می فرمود، همه آنها، بر
گرفته از آیات قرآن بود.(2)
تلاوت قرآن در هنگام سفر
رجاء بن ابی ضحاک، که یکی از کارگزاران حکومت مأمون و مسئول
بردن حضرت از مدینه به خراسان بود، در ضمن گزارش بلندی که از
چگونگی نماز و عبادت و مسائل جانبی آن ارائه نموده است، در
باره قرآن خواندن آن بزرگوار می گوید:
چه بسیار، که در نیمه های شب از رختخواب خویش حرکت می کرد و به
تلاوت قرآن می پرداخت، هرگاه به آیه ای می رسید که در آن نامی
از بهشت و یا جهنّم، برده شده بود، آن حضرت می گریست و از
خداوند بهشت طلب می نمود و از آتش جهنّم به خدا پناه می برد.(3)
راز جاودانی قرآن
وقتی در نزد حضرت امام رضاعلیه السلام از جایگاه والای قرآن،
سخن به میان آمد، آن بزرگوار در پاسداشت برهان و معجزه بودن
این کتاب فرمود: «قرآن، ریسمان و رشته مستحکم و دستگیره
نیرومند و راه روشن و تعالی بخش خدا است که انسان را به سمت و
سوی بهشت رهنمون می شود و از گرفتار شدن به آتش جهنّم نجات می
بخشد. این کتاب آسمانی در گستره زمان هرگز کهنگی نخواهد پذیرفت
و تلاوت او بر زبان ها دشوار و خسته کننده نیست، راز و رمز این
حقیقت آن است که قرآن فقط برای زمان خاصّی و امّت ویژه ای قرار
داده نشده، بلکه این کتاب عالی ترین دلیل است برای هر انسانی،
و هیچ گاه باطل و کاستی در آموزه هایش راه پیدا نمی کند. بدین
سبب که از نزد پروردگار حکیم و ستودنی نازل شده است.(4)
پی نوشت ها:
1. لو أَرَدْتُ أَنْ أَخْتِمَهُ أَقَلَّ مِنْ ثلاثٍ لختمتُهُ،
لکن ما مَرَرْتُ بِآیَةٍ الاَّ فَکَرْتُ فیها... (عیون
اخبارالرضا(ع)، ج 2، ص 420، چاپ اختر شمال، 1373 ش؛
بحارالانوار، ج 92، ص 204، چاپ مکتبة الاسلامیة، تهران؛ مسند
الرضا، ج 1، ص 40؛ المناقب، ابن شهرآشوب، ج 4، ص 360، انتشارات
علاّمه، قم.)
2. کانَ کَلامُهُ کُلُّهُ و جوابُه و تمثّله، اِنتِزاعاتٍ مِنَ
القرآنِ (همان).
3. کانَ یُکْثِرُ بِالّلیلِ فی فراشه مِنْ تلاوةِ القرآن، فاذا
مَرَّ بِآیةٍ فیها ذِکر جنّة او نارٍ، بَکی ، وَ سَأَلَ اللهَ
الجنَّة و تَعوّذ باللهِ من النّار. (عیون اخبارالرضا(ع)، ج 2،
ص 428، بحارالانوار، ج 92، ص 180 و ج 49، ص 90؛ کشف الغمّه،
علی بن عیسی اربلی، ج 2، ص 316، چاپ مکتبة بنی هاشم؛
انوارالبهیه، ص 104.)
4. هو حبلُ الله المتین، و عروته الوثقی و طریقته المُثلی و
لایخلقُ علی الأزمنِة و لایغثَ علی الألسنة لأنّه لم یُجعَل
لزمانٍ دون زمانٍ بل جُعل دلیل البرهان والحجّة علی کلّ انسانٍ،
لایأتیه الباطل من بین یدیه و من خلفه تنزیل مِن لَدُن حکیم
حمید. (مسند الرضا(ع)، ج 1، ص 309). |
منبع:
سایت عرفان |
|