مقالات سید شهیدان اهل قلم

 

کانون کدام نویسندگان؟

بحث درباره کانون نویسندگان اگر چه آن همه که « نویسندگان پایبند به تعهدات بین المللی » می خواهند داغ نمی شود، اما بالأخره مطرح شده است و شاید دیر یا زود بخواهد کار به تشکیل دوباره نیز بینجامد. گفتم حالا که کار به اینجا کشیده لازم است ما هم بعضی حرف های خودمان – و نه همه آن – را بزنیم.

مقصودم از « ما» کسانی هستند که با نویسندگان پایبند به تعهدات بین المللی تصریح شده در اعلامیه های جهانی حقوق بشر بر سر بسیاری از مسائل و از جمله بر سر همین تعهدات حرف دارند. خوب، بالأخره ما هم هستیم و کسی نمی تواند نه وجود ما را انکار کند و نه نویسنده بودن ما را؛ بالأخره هر چه باشد ما هم به قول امروزی ها قلم می زنیم و چون قلم می زنیم پس هستیم!

و البته قصد انکار وجود آن نویسندگان پایبند به تعهدات بین المللی را هم نداریم و همان طور که وجود خودمان را اثبات کردیم می توانیم هر چند بار که بخواهیم وجود آنها را هم اثبات کنیم. پس می بینید که ازهمین اول، صحبت بر سر دو کانون نویسندگان است که همدیگر را قبول ندارند، چرا که اصلاً اهداف و اغراض و انگیزه های واحدی ندارند و اتفاقاً دولت، خلاف آنچه ممکن است گمان برند، از ماکه حرف هایشان را می فهمیم و بر سر اصول و بسیاری از فروع با هم وحدت و اتفاق نظر داریم کم تر حمایت می کند تا از آنها که هیچ نوع تفاهم و توافقی نمی توانند با نظام جمهوری اسلامی داشته باشند.

ما هرگز قصد نداریم که دولت در برابر روشنفکران – و یا به قول خودشان دیگر اندیشان – قرار دهیم، اما درعین حال هیچ دلیلی هم نمی بینیم که حرف های خودمان را در سینه نگه داریم و واقعیات را کتمان کنیم. پس ما هم به خودمان اجازه می دهیم که بعضی حرف هایمان را درباره تشکیل یک کانون احتمالی برای نویسندگان، بی پرده بر زبان قلم بیاوریم:

1- ولایت فقیه نمی تواند با پارلمانتاریسم و دموکراسی جمع شود و این گفته البته به آن معنا هم نیست که ولایت فقیه با استبداد و یا توتالیتاریسم جمع می شود؛ خیر، ولایت فقیه یک نظام حکومتی جدید است که نه با دموکراسی و نه با استبداد جمع نمی شود و هرگز در جهان جدید سابقه ای نداشته است.
ولایت فقیه با حاکمیت کلیسا نیز، چه به صورت فعلی و چه در صورت قرون وسطایی آن، نسبتی ندارد و بنابراین، غرب و غرب زدگان با معیارها و منطق خویش هرگز امکان درک آن را ندارند.

ایمان آوردن به ولایت فقیه منطق دیگری می خواهد که از دین کسب می شود و دین نیز بر وحی مبتنی است. نمی خواهم بگویم که ولایت فقیه عُقَلایی نیست یا با استدلال عقلی قابل اثبات نیست، اما دین کار را فقط به عقل مردمان واگذار نکرده است و پیامبران، شرایع را نه از راه استدلال عقلی بلکه از طریق وحی در می یافته اند، و اگر نه، تکلیف ما با عقل کج اندیش این عوام عالم نما که بت دموکراسی را می پرستند چه بود؟

ترجمه دقیق دموکراسی « ولایت مردم » است که در مقابل ولایت فقیه قرار می گیرد و با آن جمع نمی شود، اگر چه فقیه نیز برخوردار از آرای مردم است؛ و به هر تقدیر، از آنجا که آرای مردم باید از طریق نمایندگانشان اظهار و اعلان شود، وجود نوعی پارلمان نیز در نظام حکومتی ولایت فقیه ضرورت پیدا می کند. اما صرف وجود پارلمان به مفهوم پذیرش دموکراسی نیست.

نظام حکومتی ولایت فقیه نظام جدید و بی سابقه ای است که اگر چه نوعی حکومت تئوکراتیک – یا به عبارت عامیانه خدامحورانه – است، اما با هیچ کدام از قوالب حکومتی تجربه شده انطباق و یا حتی شباهت ندارد.

ولایت فقیه مبتنی بر اسلام ناب است که هم از حقوق بشر و هم از آزادی دریافتی کاملاً متفاوت با مشهورات و مقبولات بین المللی دارد. تفاوت معنای آزادی و حقوق بشر در نزد ما با آنچه در جهان امروز معمول است آن همه زیاد است که می توانیم با یقین بگوییم که ما و غربی ها فقط در لفظ اشتراک داریم و نه در معنا.

2- حالا شما تصور کنید که اگر در اینجا گروهی از یک صنف بخواهند بر محور دفاع از معنای غربی آزادی و حقوق بشر و روابط بین المللی تشکل پیدا کنند چه وضعی پیش خواهد آمد؟ در جامعه ای که غایت اصلی خویش را مبارزه با غرب می داند، اگر گروهی برای دفاع از غرب تشکل پیدا کنند چه پیش خواهد آمد؟ یک چنین تشکلی هرگز در درون چنین جامعه ای جذب نخواهد شد.

3- با این همه، باید از تشکیل چنین کانونی استقبال کرد، چرا که نویسندگان این جامعه فقط همین ها نیستند که مدافع غرب و متعهد به تعهدات بین المللی هستند. در برابر این کانون، خواه نا خواه، جماعت دیگری از نویسندگان که مؤمن به ولایت فقیه و مدافع دین و معنویت هستند اجتماع خواهند کرد و بدون تردید برای تعالی و تکامل این اجتماع اخیر نیز وجود آن گروه اول کاملاً ضروری است. انسان در مبارزه تعالی می یابد و اگر چنین نبود نظام عالم بر بنیان دیگری استوار می شد.

4- بنابراین، با وجود آنکه ما قوانین بین المللی را چماق توجیه شده ای می دانیم که بر سر انقلابیون و دینداران و عدالت خواهان فرود می آید تا آنان را وادار به پذیرش وضع کنونی جهان کند، اما از تشکل کانون نویسندگان متعهد به تعهدات بین المللی استقبال می کنیم، چرا که این کار می تواند در ایجاد وحدت میان نویسندگان مسلمان و مؤمن به ولایت فقیه و تشکل بخشیدن به آنان کاملاً مؤثر باشد.

سندیکا، اتحادیه و احزاب سیاسی، نهادهای متعلق به دموکراسی و لیبرالیسم هستند، چرا که وقتی منافع شخصی افراد و گروه ها در یک آزادی بلاشرط با یکدیگر تزاحم و تعارض پیدا کند، سندیکاها و اتحادیه هایی باید باشند که بتوانند در این نزاع گسترده شرکت کنند.

اگر درست تأمل کنیم خواهیم دید که حکومت های لیبرالیستی به خطرناک ترین نوع استبداد و توتالیتاریسم گرایش خواهند یافت که می توان آن را « استبداد پنهان » نام نهاد. نظام حکومتی آمریکا مظهر اتَمّ یک چنین استبدادی است، چرا که به حاکمیت پنهان شریرترین افراد بر جامعه ای که خود از بردگی خویش بی خبراست انجامیده، جامعه ای که به قول « یونگر »(1) اختیارش تا حد انتخاب میان انواع ناحق تنزل یافته و حتی این حد از اختیار را هم ندارد، چرا که روان جامعه مسحور حیله هایی است که از جانب شریرترین افرادِ آگاه از روان شناسی اجتماعی بر او اِعمال شده است.

آزادی بلاشرط در بیان، خواه نا خواه به این معناست که فی المثل نویسندگانی همچون « هنری میلر »(2) و یا هنرمندانی چون « برگمان »(3) که نجات بشر را در روی آوردن به علایق جنسی می دانند نیز آزاد باشند. و این که گفتیم مثالی بیش نیست.

به اعتقاد من اشاعه افکار پوزیتیویستی(4) که مذهب پرستش علم و تکنیک را تبلیغ می کند از این هم خطرناک تر است، ولی با این همه، باید از وجود آزادی، مشروط بر آنکه به تقدس دین و تهذیب نفوس جامعه لطمه ای وارد نیاید، حمایت کرد؛ اگر چه آزادی حقیقی – حرّیت – در آزادی از تعلقات و شواغلی است که روح را از رجعت به فطرت یا بهشت مثالی وجود بنی آدم باز می دارند.

باید از وجود این آزادی مشروط حمایت کرد، اگر چه کانون کذایی به مرکزی برای مظلوم نمایی روشنفکران و « ننه من غریبم » در برابر مجامع غربی و دعوت آنها به داخل کشور تبدیل شود – که خواهد شد، چرا که این جماعت همچون جنینی که به زهدان مادر وابسته باشد، با بند نافِ مشهورات انتکتوئلیستی قرن نوزدهمی به غرب وابسته اند و در نشریات خود نیز همواره همین یک مشت اسم و عبارت را به اَشکال مختلف غرغره می کنند.

« آزادی » و « حقیقت » هم از همان الفاظی هستند که قربانی این جاهلیتِ توسعه یافته شده اند و دست یافتن به معنای حقیقی آنها روز به روز مشکل تر می شود.

منبع:کتاب حلزون های خانه به دوش صفحه ی 57

برچسب های مرتبط:نویسندگان،آزادی،غرب،حقوق بشر،ولایت فقیه

پی نوشت ها

1. (  _1895)؛ نویسنده آلمانی. « عبور از خط » و « ساعت شنی » از آثار اوست. _و.

2. (  1980_1891)؛ نویسنده آمریکایی. از کتاب هایش « شیطان در بهشت » به فارسی ترجمه شده است. _و.

3. (  _1918)؛ فیلمساز سوئدی، کارگردان فیلم های « مهر هفتم » (1956) و « توت فرنگی های وحشی» (1957). _و.

4. positive: فلسفه تحصّلی. موسس پوزیتیویسم « آگوست کُنت » (1798-1857)، ریاضیدان و اندیشمند فرانسوی است. او معتقد بود که شناسایی و دانش بشر محدود به حدود تجربه حسی است. _و. 

Logo
https://old.aviny.com/Article/Aviny/Chapters/KodamKanoon.aspx?&mode=print