next page

fehrest page

back page

احكام نگاه كردن

مسأله 2399 ـ نگاه كردن مرد به بدن زنان نامحرم، و همچنين نگاه كردن به موى آنان، چه با شهوت باشد چه بدون آن، چه با ترس از وقوع در حرام چه بدون آن، حرام است، و نگاه كردن به صورت آنان و دستهايشان تا مچ، اگر با شهوت يا با ترس از و قوع در حرام باشد، حرام است، بلكه احتياط مستحب آن است كه بدون شهوت و ترس از وقوع در حرام هم به آنها نگاه نكند. و نيز نگاه كردن زن به بدن مرد نامحرم با شهوت و ترس از وقوع در حرام، حرام مى‏باشد، بلكه ـ بنابر احتياط واجب ـ بدون آن نيز نبايد نگاه كند، مگر به جاهائى از بدن كه معمولاً مردها نمى‏پوشانند، مثل سر و دستها و ساق پاها، كه نگاه كردن زن به اين جاها اگر بدون شهوت و خوف وقوع در حرام باشد، اشكال ندارد.

مسأله 2400 ـ نگاه كردن به بدن زنهاى بى باك كه اگر كسى آنها را امر به حجاب نمايد اعتنا نمى‏كنند، اشكال ندارد، مشروط به آنكه بدون شهوت و ترس وقوع در حرام باشد، و در اين حكم فرقى ميان زنهاى كفار و ديگر زنها نيست، و همچنين فرقى نيست ميان دست و صورت و ديگر جاهاى بدن، كه معمولاً آنها نمى‏پوشانند.

مسأله 2401 ـ زن بايد موى سر و بدن ـ غير از صورت و دستهاى ـ خود را از مرد نامحرم بپوشاند، و احتياط لازم آن است كه بدن و موى خود را از پسرى هم كه بالغ نشده ولى خوب و بد را مى‏فهمد و احتمال مى‏رود كه نگاهش به بدن زن موجب تحريك شهوتش شود، بپوشاند، ولى زن مى‏تواند صورت و دستهايش را تا مچ از مرد نامحرم نپوشاند، مگر در صورتى كه بترسد به حرام بيفتد، يا به قصد مبتلا كردن مرد به نگاه حرام باشد، كه پوشانيدن در اين دو صورت واجب است.

مسأله 2402 ـ نگاه كردن به عورت مسلمان بالغ حرام است، اگر چه از پشت شيشه يا در آئينه، يا آب صاف و مانند اينها باشد، و همچنين است ـ بنابر احتياط لازم ـ نگاه كردن به عورت كافر و بچه نابالغ كه خوب و بد را مى‏فهمد، ولى زن و شوهر مى‏توانند به تمام بدن يكديگر نگاه كنند.

مسأله 2403 ـ مرد و زنى كه با يكديگر محرمند، اگر قصد لذت نداشته باشند و خوف وقوع در حرام نباشد، مى‏توانند غير از عورت به تمام بدن يكديگر نگاه كنند.

مسأله 2404 ـ مرد نبايد با قصد لذّت به بدن مرد ديگر نگاه كند، و نگاه كردن زن هم به بدن زن ديگر با قصد لذّت حرام است، و همچنين است در هر دو مورد اگر خوف وقوع در حرام باشد.

مسأله 2405 ـ اگر مرد زن نامحرمى را بشناسد، چنانچه از زنهاى مبتذله نباشد، ـ بنابر احتياط واجب ـ نبايد به عكس او نگاه كند، بجز صورت و دستها كه نگاه بدون لذت و خوف وقوع در حرام جايز است.

مسأله 2406 ـ اگر لازم شود كه زنى زن ديگر، يا مردى غير از شوهر خود را تنقيه كند، يا عورت او را آب بكشد، بايد چيزى در دست كند كه دستش به عورت او نرسد. و همچنين است اگر لازم شود مردى مرد ديگر، يا زنى غير زن خود را تنقيه كند، يا عورت او را آب بكشد.

مسأله 2407 ـ اگر زن ناچار به معالجه از مرضى باشد و مرد نامحرم براى معالجه نمودن او بهتر باشد، مى‏تواند به مرد نامحرم مراجعه نمايد، و چنانچه آن مرد ناچار باشد كه براى معالجه او را نگاه كند و دست به بدن او بزند اشكال ندارد، ولى اگر با نگاه كردن بتواند معالجه كند، نبايد دست به بدن او بزند، و اگر با دست زدن بتواند معالجه كند، نبايد او را نگاه كند.

مسأله 2408 ـ اگر انسان براى معالجه كسى ناچار شود كه به عورت او نگاه كند، ـ بنابر احتياط واجب ـ بايد آئينه را در مقابل گذاشته و در آن نگاه كند، ولى اگر چاره‏اى جز نگاه كردن به عورت نباشد، اشكال ندارد، و همچنين است اگر مدت نگاه كردن به عورت كوتاهتر از مدت نگاه كردن در آئينه باشد.

 

مسائل متفرقه زناشوئى

مسأله 2409 ـ كسى كه بواسطه نداشتن زن به حرام مى‏افتد، واجب است زن بگيرد.

مسأله 2410 ـ اگر شوهر در عقد مثلاً شرط كند كه زن باكره باشد، و بعد از عقد معلوم شود كه باكره نبوده است مى‏تواند عقد را بهم بزند، ولى اگر بهم نزند، يا شرط نكرده باشد ولى به اعتقاد بكارت ازدواج كرده باشد مى‏تواند با ملاحظه نسبت تفاوت بين مهر المثل باكره، و غير باكره از مهرى كه قرار داده‏اند كم كند، و اگر داده است پس بگيرد، مثلاً اگر مهر او «100» دينار باشد و مهر زنى مانند او اگر باكره باشد «80» دينار و اگر باكره نباشد «60» دينار باشد، كه تفاوتش 41 ـ (25) دينار ـ است، از «100» دينار كه مهر اوست كم مى‏شود.

مسأله 2411 ـ ماندن مرد و زن نامحرم در محل خلوتى كه كسى در آنجا نيست در صورتى كه احتمال فساد برود حرام است، هر چند طورى باشد كه كسى ديگر بتواند وارد شود، ولى اگر احتمال فساد نرود، اشكال ندارد.

مسأله 2412 ـ اگر مرد مهر زن را در عقد معيّن كند و قصدش اين باشد كه آن را ندهد، عقد صحيح است، ولى مهر را بايد بدهد.

مسأله 2413 ـ مسلمانى كه از اسلام خارج شود و كفر را اختيار كند، مرتد ناميده مى‏شود، و مرتد بر دو قسم است: مرتد فطرى، و مرتد ملى، و مرتد فطرى كسى است كه پدر و مادر او، يا يكى از آنها در هنگام بدنيا آمدن او مسلمان باشند و خود او نيز پس از تميز مسلمان باشد، و سپس كافر شود، و مرتد ملى مقابل آن است.

مسأله 2414 ـ اگر زن پس از ازدواج مرتد شود چه ملى و چه فطرى، عقد او باطل مى‏گردد، و چنانچه شوهرش با او نزديكى نكرده باشد عدّه ندارد، و همچنين است اگر بعد از نزديكى مرتد شود ولى يائسه يا صغيره باشد. امّا اگر زن در سنّ زنهائى باشد كه حيض مى‏بينند بايد به دستورى كه در احكام طلاق گفته خواهد شد عدّه نگهدارد، و اگر در بين عدّه مسلمان شود عقد او به حال خود باقى مى‏ماند، هر چند بهتر آن است كه اگر مى‏خواهند با هم زندگى كنند دوباره عقد بخوانند، و اگر مى‏خواهند جدا شوند طلاق داده شود. و يائسه در مسأله زنى است كه پنجاه سال سن داشته، و از جهت بالا رفتن سنش خون حيض نبيند، و اميد بازگشت آن را هم نداشته باشد.

مسأله 2415 ـ اگر مرد پس از عقد مرتد فطرى شود، زنش بر او حرام مى‏شود، و اگر نزديكى كرده‏اند و يائسه و صغيره نيست بايد به مقدار عدّه وفات كه در احكام طلاق گفته مى‏شود عدّه نگهدارد، بلكه ـ بنابر احتياط واجب ـ اگر نزديكى نكرده‏اند يا يائسه يا صغيره است باز هم عدّه وفات نگهدارد، و اگر در بين عدّه مرد توبه كند ـ بنابر احتياط واجب ـ اگر مى‏خواهند با هم زندگى كنند دوباره عقد بخوانند، و اگر مى‏خواهند جدا شوند طلاق داده شود.

مسأله 2416 ـ اگر مرد پس از عقد، مرتد ملى شود، چنانچه با زنش نزديكى نكرده يا اينكه زن يائسه، يا صغيره باشد، عقد او باطل مى‏شود، و عدّه ندارد، و اگر بعد از نزديكى مرتد شد و زن او در سنّ زنهائى باشد كه حيض مى‏بينند، بايد آن زن به مقدار عدّه طلاق كه در احكام طلاق گفته مى‏شود عدّه نگهدارد، و اگر پيش از تمام شدن عدّه شوهر او مسلمان شود، عقد او به حال خود باقى مى‏ماند.

مسأله 2417 ـ اگر زن در عقد با مرد شرط كند كه او را از شهرى بيرون نبرد، و مرد هم قبول كند، نبايد زن را بدون رضايتش از آن شهر بيرون ببرد.

مسأله 2418 ـ اگر زنى از شوهر سابقش دخترى داشته باشد، شوهر بعدى مى‏تواند آن دختر را براى پسر خود كه از اين زن نيست عقد كند، و نيز اگر دخترى را براى پسر خود عقد كند، مى‏تواند با مادر او ازدواج نمايد.

مسأله 2419 ـ سقط كردن بچه جايز نيست، هر چند از زنا باشد، مگر اينكه باقى ماندن آن براى زن ضرر غير قابل تحملى داشته باشد، يا مشقت زياد داشته باشد كه در اين صورت قبل از جان يافتن بچه سقط كردن آن جايز است ولى ديه دارد، و امّا بعد از جان يافتن بچه به هيج وجه اسقاط جايز نيست.

مسأله 2420 ـ اگر كسى با زنى كه شوهر ندارد و در عدّه غير هم نيست، زنا كند، چنانچه بعد او را عقد كند و بچه‏اى از آنان پيدا شود، در صورتى كه ندانند از نطفه حلال است يا حرام، آن بچه حلال زاده است.

مسأله 2421 ـ اگر مرد نداند كه زن در عدّه است و با او ازدواج كند، چنانچه زن هم نداند و بچه‏اى از آنان به دنيا آيد، حلال زاده است و شرعاً فرزند هر دو مى‏باشد، ولى اگر زن مى‏دانسته كه در عدّه است و تزويج در عدّه جايز نيست شرعاً، بچه فرزندِ پدر است، و در هر صورت عقد آنان باطل است، و به يكديگر ـ همانطور كه گذشت ـ حرام ابدى مى‏باشند.

مسأله 2422 ـ اگر زن بگويد يائسه‏ام، نبايد حرف او را قبول كرد، ولى اگر بگويد شوهر ندارم، حرف او قبول مى‏شود مگر آنكه مورد اتهام باشد، كه در اين صورت احتياط واجب آن است كه از حال او جستجو شود.

مسأله 2423 ـ اگر بعد از آنكه انسان با زنى كه گفت شوهر ندارم ازدواج كرد، كسى ادعا كند كه آن زن زنِ اوست، چنانچه شرعاً ثابت نشود كه گفته آن كس صحيح است، نبايد حرف او را قبول كرد.

مسأله 2424 ـ تا دو سال پسر يا دختر تمام نشده، پدر نمى‏تواند او را از مادرش جدا كند زيرا نگهدارى بچه حقّ مشترك پدر و مادر است، و احوط و اولى آن است كه بچه را تا هفت سال از مادرش جدا نكند.

مسأله 2425 ـ اگر ديانت و اخلاق خواستگار مورد رضايت باشد، بهتر آن است كه رد نشود ؛ از پيغمبر اكرم صلى‏الله‏عليه‏و‏آله‏وسلم روايت شده كه: هر گاه خواستگارى براى دختر شما آمد كه اخلاق و ديانت او مورد رضايت شما بود، دختر را به ازدواج او در آوريد، اگر چنين نكنيد فتنه و فساد بزرگى در زمين بپا خواهد شد.

مسأله 2426 ـ اگر زن مهر خود را به شوهر صلح كند كه زن ديگر نگيرد، واجب است شوهر با زن ديگر ازدواج نكند، و زن هم حق ندارد مهر را بگيرد.

مسأله 2427 ـ كسى كه از زنا به دنيا آمده است، اگر ازدواج كند، بچه آنها حلال زاده است.

مسأله 2428 ـ هر گاه مرد در روزه ماه رمضان، يا در حال حيض زن با او نزديكى كند، معصيت كرده، ولى اگر بچه‏اى از آنان به دنيا آيد، حلال زاده است.

مسأله 2429 ـ زنى كه يقين دارد شوهرش در سفر مرده، اگر بعد از عدّه وفات ـ كه مقدار آن در احكام طلاق گفته خواهد شدـ شوهر كند و شوهر اول از سفر برگردد، بايد از شوهر دوم جدا شود و به شوهر اول حلال است، ولى اگر شوهر دوم با او نزديكى كرده باشد، زن بايد عدّه وطى شبهه، كه همان مقدار عدّه طلاق است، نگهدارد، و در دوران عدّه، شوهر اول نبايد با او نزديكى كند، ولى ساير استمتاعات جايز است و نفقه او بر شوهر اول است، و شوهر دوم بايد مهر او را مطابق زنهائى كه مثل او هستند بدهد.

 

احكام شير دادن

مسأله 2430 ـ اگر زنى بچه‏اى را با شرائطى كه در مسأله (2445) گفته خواهد شد، شير دهد، آن بچه اگر پسر باشد به اين عدّه از زنها، و اگر دختر باشد به اين عده از مردها محرم مى‏شود:

اول: خود زن، و او را «مادر رضاعى» مى‏گويند.

دوم: شوهر زن كه شير مربوط به اوست، و او را «پدر رضاعى» مى‏گويند.

سوم: پدر و مادر آن زن هر چه بالا روند، اگر چه پدر و مادر رضاعى او باشند.

چهارم: بچه‏هائى كه از آن زن به دنيا آمده‏اند، يا بعد به دنيا مى‏آيند.

پنجم: بچه‏هاى اولاد نسبى آن زن هر چه پائين روند، چه بچه‏هاى نسبى آنها باشند، و چه بچه‏هاى رضاعى.

ششم: خواهر و برادر آن زن اگر چه رضاعى باشند، يعنى بواسطه شير خوردن با آن زن، خواهر و برادر شده باشند.

هفتم: عمو و عمه آن زن، اگر چه رضاعى باشند.

هشتم: دائى و خاله آن زن، اگر چه رضاعى باشند.

نهم: اولاد شوهر آن زن كه شير مربوط به آن شوهر است، هر چه پائين روند، اگر چه اولاد رضاعى او باشند.

دهم: پدر و مادر آن مرد، هر چه بالا روند.

يازدهم: خواهر و برادر آن مرد، اگر چه خواهر و برادر رضاعى او باشند.

دوازدهم: عمو عمه، و دائى و خاله آن مرد، هر چه بالا روند، اگر چه رضاعى باشند.

ونيز عدّه ديگرى هم ـ كه در مسائل بعد گفته مى‏شود ـ بواسطه شير دادن محرم مى‏شوند.

مسأله 2431 ـ اگر زنى بچه‏اى را با شرائطى كه در مسأله (2445) گفته مى‏شود شير دهد، پدر آن بچه نمى‏تواند با دخترهائى كه از آن زن به دنيا آمده‏اند ازدواج كند، و چنانچه يكى از آنها فعلاً زن او باشد عقد او باطل مى‏شود، ولى جايز است با دخترهاى رضاعى آن زن ازدواج كند اگر چه احتياط مستحب آن است كه با آنان ازدواج نكند، و نيز نمى‏تواند ـ بنابر احتياط واجب ـ دخترهاى شوهرى را كه شير مربوط به اوست، اگر چه دخترهاى رضاعى او باشند، براى خود عقد نمايد، و چنانچه يكى از آنها فعلاً زن او باشد عقد او ـ بنابر احتياط واجب ـ باطل مى‏شود.

مسأله 2432 ـ اگر زنى بچه‏اى را با شرائطى كه در مسأله (2445) گفته مى‏شود شير دهد، شوهر آن زن كه شير مربوط به اوست به خواهرهاى آن بچه محرم نمى‏شود، و نيز خويشان شوهر به خواهر و برادر آن بچه محرم نمى‏شوند.

مسأله 2433 ـ اگر زنى بچه‏اى را شير دهد، به برادرهاى آن بچه محرم نمى‏شود، و نيز خويشان آن زن به برادر و خواهر بچه‏اى كه شير خورده محرم نمى‏شوند.

مسأله 2434 ـ اگر انسان با زنى كه دخترى را شير كامل داده ازدواج كند و با آن نزديكى نمايد، ديگر نمى‏تواند آن دختر را براى خود عقد كند.

مسأله 2435 ـ اگر انسان با دخترى ازدواج كند، ديگر نمى‏تواند با زنى كه آن دختر را شير كامل داده ازدواج نمايد.

مسأله 2436 ـ انسان نمى‏تواند با دخترى كه مادر، يا مادر بزرگ او آن دختر را شير كامل داده ازدواج كند، و نيز اگر زن پدر انسان از شير مربوط به پدر او دخترى را شير داده باشد انسان نمى‏تواند با آن دختر ازدواج نمايد، و چنانچه دختر شير خوارى را براى خود عقد كند، بعد مادر، يا مادر بزرگ، يا زن پدر او، آن دختر را شير دهد، عقد باطل مى‏شود.

مسأله 2437 ـ با دخترى كه خواهر يا زن برادر انسان، از شير مربوط به برادر، او را شير كامل داده، نمى‏شود ازدواج كرد، و همچنين است اگر خواهر زاده، يا برادر زاده، يا نوه خواهر، يا نوه برادر انسان، آن دختر را شير داده باشد.

مسأله 2438 ـ اگر زنى بچه دختر خود را شير كامل دهد، آن دختر به شوهر خود حرام مى‏شود، و همچنين است اگر بچه‏اى را كه شوهر دخترش از زن ديگر دارد شير دهد. ولى اگر زنى بچه پسر خود را شير دهد، زن پسرش كه مادر آن طفل شير خوار است بر شوهر خود حرام نمى‏شود.

مسأله 2439 ـ اگر زن پدر دخترى بچه شوهر آن دختر را به شير مربوط به پدرش شير دهد، بنابر احتياط در مسأله (2435) آن دختر به شوهر خود حرام مى‏شود، چه بچه از همان دختر چه از زن ديگر باشد.

 

شرايط شير دادنى كه علت محرم شدن است

مسأله 2440 ـ شير دادنى كه علت محرم شدن است هشت شرط دارد:

اول: بچه، شير زن زنده را بخورد، پس اگر بعضى از مقدار معتبر در رضاع را از پستان زنى كه مرده است شير بخورد، فائده ندارد.

دوم: شير آن زن از زائيدنى شرعى بوجود آمده باشد، هر چند وطى شبهه باشد، پس اگر فرضاً شير بدون زائيدن بوجود بيايد، يا شير بچه‏اى را كه از زنا بدنيا آمده به بچه ديگر بدهد، بواسطه آن شير، بچه به كسى محرم نمى‏شود.

سوم: بچه شير را از پستان بمكد، پس اگر شير را در گلوى او بريزند اثرى ندارد.

چهارم: شير خالص باشد، و با چيز ديگر مخلوط نباشد.

پنجم: مقدار شيرى كه موجب حرمت است، همه مربوط به يك شوهر باشد، پس اگر زن شير دهى را طلاق دهند، بعد شوهر ديگرى كند و از او آبستن شود و تا موقع زائيدن، شيرى كه از شوهر اول داشته باقى باشد، و مثلاً هشت دفعه پيش از زائيدن از شير شوهر اول، و هفت دفعه بعد از زائيدن از شير شوهر دوم، به بچه‏اى بدهد، آن بچه به كسى محرم نمى‏شود.

ششم: بچه، شير را قى نكند، و اگر قى كند اثرى ندارد.

هفتم: شير دادن بچه به مقدارى باشد كه استخوانش از آن شير محكم شده و گوشت بدنش برويد، و اگر معلوم نباشد كه آيا به اين حد رسيده يا نه، چنانچه يك شبانه روز يا پانزده مرتبه به طورى كه در مسأله آينده گفته مى‏شود شير سير بخورد باز هم كافى است، ولى اگر معلوم باشد كه آن شير در محكم شدن استخوان بچه و روئيدن گوشت بدنش مؤثر نبوده، در حالى كه بچه يك شبانه روز، يا پانزده مرتبه شير خورده بايد مراعات ـ احتياط واجب ـ در چنين مورد ترك نشود، پس در موارد ذكر شده ازدواج نكند و نگاه محرمانه نيز نكند.

هشتم: دو سال بچه تمام نشده باشد، و اگر بعد از تمام شدن دو سال او را شير دهند، به كسى محرم نمى‏شود، بلكه اگر مثلاً پيش از تمام شدن دو سال هشت مرتبه و بعد از آن هفت مرتبه شير بخورد، به كسى محرم نمى‏شود، ولى چنانچه از موقع زائيدن زن شير ده بيشتر از دو سال گذشته باشد و شير او باقى باشد و بچه‏اى را شير دهد، آن بچه به كسانى كه گفته شد، محرم مى‏شود.

مسأله 2441 ـ از مسأله قبل روشن شد، مقدار شيرى كه موجب محرم شدن است سه معيار دارد:

1 ـ اينكه بحدّى باشد كه عرفاً موجب روئيدن گوشت و محكم شدن استخوان باشد، و شرط آن اين است كه مستند به شير باشد و غذايى با آن نباشد، ولى غذاى كم كه مؤثر نيست ضرر ندارد، و اگر از دو زن شير بخورد، اگر طورى باشد كه مقدارى از روئيدن گوشت و محكم شدن استخوان مستند به اين، و مقدارى مستند به آن باشد، هر دو مادر رضاعى خواهند بود، و اگر به هر دو با هم مستند باشد موجب حرمت نخواهد شد.

2 ـ محاسبه زمانى، و شرط آن اين است كه بچه در بين يك شبانه روز غذا يا شير كس ديگر را نخورد، ولى اگر آب يا دارو، يا غذا بخورد كه نگويند در بين غذا خورده اشكال ندارد، و بايد در طول شبانه روز مرتب در موقع احتياج، يا تمايل شير خورده باشد و از او دريغ نشده باشد، بلكه ـ بنابر احتياط واجب ـ بايد اول شبانه روز را وقتى حساب كنند كه بچه گرسنه باشد و آخر آن وقتى كه سير باشد.

3 ـ محاسبه عددى، و شرط آن اين است كه پانزده مرتبه را از شير يك زن بخورد و در بين پانزده مرتبه شير كس ديگر را نخورد، ولى خوردن غذا در ميان آنها ضرر ندارد و فاصله زمانى ميان پانزده بار نيز ضررى ندارد، و بايد در هر دفعه شير كامل بخورد به اين معنى كه گرسنه باشد و تا سير شدن كامل بدون فاصله شير بخورد، ولى اگر در بين شير خوردن نفس تازه كند، يا كمى صبر كند كه از ابتداى پستان در دهان گرفتن، تا زمان سير شدن يك دفعه حساب شود، اشكال ندارد.

مسأله 2442 ـ اگر زن از شير شوهر خود بچه‏اى را شير دهد، بعد شوهر ديگر كند و از شير شوهر دوم بچه ديگر را شير دهد، آن دو بچه به يكديگر محرم نمى‏شوند.

مسأله 2443 ـ اگر زن از شير يك شوهر چندين بچه را شير دهد، همه آنها به يكديگر، و به شوهر و به زنى كه آنان را شير داده محرم مى‏شوند.

مسأله 2444 ـ اگر كسى چند زن داشته باشد و هر كدام از آنان با شرايطى كه گفتيم بچه‏اى را شير دهد، همه آن بچه‏ها به يكديگر و به آن مرد و به همه آن زنها، محرم مى‏شوند.

مسأله 2445 ـ اگر كسى دو زن شير ده دارد، و يكى از آنان بچه‏اى را مثلاً هشت مرتبه، و ديگرى هفت مرتبه شير بدهد، آن بچه به كسى محرم نمى‏شود.

مسأله 2446 ـ اگر زنى از شير يك شوهر، پسر و دخترى را شير كامل بدهد، خواهر وبرادر آن دختر به خواهر و برادر آن پسر محرم نمى‏شوند.

مسأله 2447 ـ انسان نمى‏تواند بدون اذن زن خود، با زنهائى كه بواسطه شير خوردن، خواهر زاده، يا برادر زاده زن او شده‏اند ازدواج كند. نيز اگر با پسر نابالغى لواط كند، نمى‏تواند دختر و خواهر و مادر و مادر بزرگ آن پسر را كه رضاعى هستند ـ يعنى بواسطه شير خوردن، دختر و خواهر و مادر او شده‏اند ـ براى خود عقد كند، و اين حكم ـ بنابر احتياط واجب ـ در موردى كه لواط كننده بالغ نباشد، و يا لواط دهنده بالغ باشد، نيز جارى است.

مسأله 2448 ـ زنى كه برادر انسان را شير داده، به انسان محرم نمى‏شود.

مسأله 2449 ـ انسان نمى‏تواند با دو خواهر، اگر چه رضاعى باشند يعنى بواسطه شير خوردن، خواهر يكديگر شده باشند، ازدواج كند، و چنانچه دو زن را عقد كند و بعد بفهمد خواهر بوده‏اند، در صورتى كه عقد آنان در يك وقت بوده، هر دو عقد باطل است، و اگر در يك وقت نبوده، عقد اولى صحيح، و عقد دومى باطل مى‏باشد.

مسأله 2450 ـ اگر زن از شير شوهر خود كسانى را كه بعداً گفته مى‏شود شير دهد، شوهرش بر او حرام نمى‏شود.

اول: برادر و خواهر خود.

دوم: عمو و عمه، و دائى و خاله خود، و اولاد آنها.

سوم: نوه‏هاى خود، اگر چه در مورد نوه دخترى موجب حرام شدن دخترش، بر شوهر خود مى‏شود.

چهارم: برادر زاده يا خواهر زاده خود.

پنجم: برادر يا خواهر شوهر.

ششم: خواهر زاده يا برادر زاده شوهر.

هفتم: عمو و عمه و دائى و خاله شوهر.

هشتم: نوه شوهر از زن ديگر.

مسأله 2451 ـ اگر كسى دختر عمه، يا دختر خاله انسان را شير دهد، به او محرم نمى‏شود.

مسأله 2452 ـ مردى كه دو زن دارد، اگر يكى از آن دو زن فرزند عموى زن ديگر را شير دهد، زنى كه فرزند عموى او شير خورده، به شوهر خود حرام نمى‏شود.

 

آداب شير دادن

مسأله 2453 ـ شير دادن بچه ابتداءً حقّ مادر اوست، و پدر حق ندارد به ديگرى واگذار كند، مگر اينكه مادر مزد بخواهد و پدر دايه‏اى پيدا كند كه مجّانى است يا مزد كمتر مى‏گيرد، كه در اين صورت پدر مى‏تواند به دايه بسپارد، و پس از آن اگر مادر نپذيرفت و خواست خود شير بدهد، حقّ مطالبه مزد ندارد.

مسأله 2454 ـ مستحب است دايه‏اى كه براى طفل مى‏گيرند، مسلمان عاقل، و داراى صفات پسنديده از نظر جسمى و روانى و اخلاقى باشد، و سزاوار نيست دايه‏اى بگيرند كه كافر، يا كم عقل، يا بزرگسال، يا زشت رو باشد. و مكروه است دايه‏اى بگيرند كه زنازاده است، يا شيرش از بچه‏اى است كه از زنا بدنيا آمده است.

 

مسائل متفرقه شير دادن

مسأله 2455 ـ بهتر آن است از شير دادن زنها به هر بچه‏اى جلوگيرى شود، زيرا ممكن است فراموش شود كه به چه كسانى شير داده‏اند، و بعداً دو نفر محرم با يكديگر ازدواج نمايند.

مسأله 2456 ـ مستحب است بچه را بيست و يك ماه تمام شير بدهند، و شايسته نيست كه بيش از دو سال شير بدهند.

مسأله 2457 ـ اگر بواسطه شير دادن به بچه كسى ديگر، حقّ شوهر از بين برود، زن نمى‏تواند بدون اجازه او شير دهد.

مسأله 2458 ـ اگر شوهرِ زنى دختر شير خوارى را براى خود عقد كرده باشد، چنانچه زن، آن دختر شير خوار را شير دهد، ـ بنابر احتياط واجب ـ آن زن بر او حرام ابدى مى‏شود، و احتياطاً بايد او را طلاق دهد، و هرگز با او ازدواج نكند، و اگر شير مربوط به خود او باشد، دختر شير خوار نيز بر او حرام ابدى مى‏شود، و اگر شير از شوهر سابق باشد، ـ بنابر احتياط ـ عقد او باطل مى‏شود.

مسأله 2459 ـ اگر كسى بخواهد زن برادرش به او محرم شود، بعضى فرموده‏اند كه بايد دختر شير خوارى را مثلاً دو روزه براى خود صيغه كند، و در آن دو روز با شرايطى كه در مسأله (2441) گفته شد، زن برادرش آن دختر را شير دهد تا مادر زنش شود، ولى اين حكم در صورتى كه زن برادر از شير مربوط به آن برادر به آن دختر شير دهد محل اشكال است.

مسأله 2460 ـ اگر مرد پيش از آنكه زنى را براى خود عقد كند بگويد بواسطه شير خوردن، آن زن بر او حرام شده، مثلاً بگويد شير مادر او را خورده، چنانچه تصديق او ممكن باشد، نمى‏تواند با آن زن ازدواج كند، و اگر بعد از عقد بگويد و خود زن هم حرف او را قبول نمايد، عقد باطل است، پس اگر مرد با او نزديكى نكرده باشد، يا نزديكى كرده باشد، ولى در وقت نزديكى كردن زن بداند بر آن مرد حرام است، مهر ندارد، و اگر بعد از نزديكى بفهمد كه بر آن مرد حرام بوده، مرد بايد مهر او را به اندازه مهر زنهائى كه مثل او هستند بدهد.

مسأله 2461 ـ اگر زن پيش از عقد بگويد بواسطه شير خوردن بر مردى حرام شده، چنانچه تصديق او ممكن باشد، نمى‏تواند با آن مرد ازدواج كند، و اگر بعد از عقد بگويد، مثل صورتى است كه مرد بعد از عقد بگويد كه زن بر او حرام است، و حكم آن در مسأله پيش گفته شد.

مسأله 2462 ـ شير دادنى كه علت محرم شدن است به دو چيز ثابت مى‏شود:

اول: خبر دادن كسى و يا كسانى كه انسان از گفته او، يا آنها، يقين، يا اطمينان پيدا كند.

دوم: شهادت دو مرد عادل، ولى بايد شرايط شير دادن را هم بگويند، مثلاً بگويند ما ديده‏ايم كه فلان بچه بيست و چهار ساعت از پستان فلان زن شير خورده و چيزى هم در بين نخورده، و همچنين ساير شرطها را كه در مسأله (2445) گفته شد شرح دهند. وامّا ثابت شدن شير دادن به شهادت يك مرد و دو زن، يا چهار زن كه عادل باشند، محل اشكال است، پس بايد احتياط شود.

مسأله 2463 ـ اگر شك كنند به مقدارى كه علت محرم شدن است بچه شير خورده است يا نه، يا گمان داشته باشند كه به آن مقدار شير خورده است، بچه به كسى محرم نمى‏شود، ولى بهتر آن است كه احتياط كنند.

next page

fehrest page

back page

 
 
https://old.aviny.com/Ahkam/ResalehSistani/resale29.aspx?&mode=print
Copyright © 2003-2013 - AVINY.COM - All Rights Reserved